Tres pitits poemas sur tres pitits noms mandats per Sèrgi Lespinasse escrichs per lo monde del talhier de Pauleta André;

°°

CELINE

C quò's la Cramba dels drollets en rambalh

E quò's Eliana, ma cosina

L quò's la Lenga del chen que lepa lo topin

I quò's l'Irrespect dels drollets pel curat

N quò's mon Nenet tot rotge e que cridava

E quò's l'Escritura a mon paire.

JOAN

J quò's los Jogaires que se bolegan pel prat

O quò's las Oelhas que se tricotan un pul per passar l'ivèrn

A quò's los Amorós que se rosegan las pòtas

N quò's las Nivols que picanha lo solelh per lo far plorar.

CHARLIE 

C quò's loCoratge del dessenhaire que daissa pas res

H quò's lo Handicap mental del terrorista

A quò's l'Amistat d'una banda de pistolets qu'an desfisat lo dangièr

R quò's lo Rire que desarma... de còps que i a

L quò's las Lagremas de colèra que tomban dins l'encra del creator

I quò's l'Istòria sombra de dròlles abandonats per nòstra societat

E quò's l'Espèr d'un monde melhor.

Veiqui un texte del talhier animat per Pauleta André.

°°

Bona annada a tot lo monde

A los que s'aiman

A mos amics e a mos vesins

A ma vesina qu'es de tant bon far per iò...

Bona annada als lops-garons e als leberons

A totas las bèstias

A mon chen e a mon caton que duermon dins lo canton

A mon borricòt e a mos auselons...

Bona annada als ortalièrs

A tots los arbres e totas las flors

A tota las fadas de totas las fonts

Bona annada, bona annada...

Bona annada a vosautres tots

A tots, mas pas a mon collèga

A tots los papets e las mametas que vòlon demorar jòines

Bona annada...

Bona annada als occitanistas del Sarladès

A tots los musicaires que fan dançar los amorós e los que zo son pas

A los que son luònh e los que son rasís

Bona annada, bona annada...

Bona annada a tots los que demòran sols

A totas las maires e tots los petits nenets

A tots los òmes de la tèrra e totas las femnas

A tots los qu'aiman far la fèsta e los autres tanben...

Bona annada a tots los que son partits luònh e qu'espèran tornar lèu

A los que son malauts e que vòlon se'n sortir

Al mond perduts suls batèus abandonats

A los que son al caud e un bon fuèc per los que son defòra...

Bona annada a los de Sant-Cibran e los d'endacòm mai

A los que m'aiman pas e qu'una ventada los empòrta

Bona annada a tots los qu'avèm oblidats

Bona annada, bona annada...

Bona annada a tots los que se baton contra l'escurantisme

A tots los que denoncian lo fanatisme

A tots los que trabalhan per l'escolarisacion de tots los dròlles dins lo monde

A tots los que prenon lo temps de soscar un pauc.

Bona annada als petits vièlhs

E als ausèls

Al chocolat e als cats

Quò's tròp complicat

Per far rimar

Ne'n pòdi pus

Bona annada a cadun !

Lo talher de lenga de San Cibran

Lo 15 de genièr, l'estanquet "La lune pebre" nos aculhiguèt per nos tornar trobar coma de costuma, un còp per mes. Per aqueste serada, l'òme que sap parlar de las plantas, vòli dire lo Joan-Loís Oraziò, nos venguèt presentar son libre novelament editat, "Orquidèas salvatjas de Perigòrd".

Tot aquò foguèt fach a l'encòp emb fòrça modestia e emb la mòstra d'un grand mestritge de la botanica. Emb son parladís imagièr e son amor per aquelas flors, saguèt nos menar dins la dralha de l'orquidèa salvatja.

Comencèt per nos dire cossí espeliguèt son livre qu'èra demorat amagat dins lo fons d'un tirador fòrça temps e que ne'n saliguèt gràcia a la Brigida Miremont, la sia femna. Qu'èra estat pecat que i demorèsse oblidat per totjorn !

Puèi, nos contèt l'istòria de las orquidèas tras los temps. Nos diguèt que dins los diferents mites e mitologias de fòrça pòbles, se vei lo pivelatge dels òmes per aquelas flors. Lors bulbes, un mai petit que l'autre, de la forma dels colhons, atisavan fòrça desiranças. Cal dire que lo "viagra" èra pas estat encara trobat pels cercaires ! Mas, rai d'aquò ! Parlèt tanben d'unas espècias de las raices en forma de dets que se disián "la man del diable". Aquela d'aquí èran atanben plan recercadas per tal d'espotir los bulbes e ne'n far una mena de farina que deviá èstre qualque potinga afrodisiaca e miraclosa ! Ne resultèt qu'un fum d'espècias d'orquidèas desapareguèron.

Aprèp, lo Joan-Loís parlèt de la planta, ela meteissa, coma botanista : cossí reconéisser una orquidèa, cossí se desvolopa e cossí se far la polinisacion. Nos entresenhèt sus sa multiplicacion vegetativa, sa reproduccion sexuada, sa germinacion e ont se podiá trobar. Aital, nos faguèt lum sus nòstras coneissénças, que per d'unes coma iò, èran un pauc trantalhantas ! Contunhèt en nos fasent veire qualque fotòs d'orquidèas. Se me rapèli plan, i aviá l'ofrís abelha, l'ofrís becassa, l'ofrís mosca, l'orquís boc, l'orquís monard, l'orquís moscalhon, lo serapiàs lenga... A cada còp, lo Joan-Loís donava l'explicacion del nom e autras entresenhas. Fin finale, nos mostrèt l'esclòp de Vènus que se'n vei pas mai.

Aprenguèron que en França i a enquèra unas 160 espècias d'orquidèas que s'escondisson dins los talhís, los romegàs,dins las zònas secas e peirosas, mas tanben dins las pradas umidas. Lo Joan-Loís apondèt que ara, las orquidèas son pas mai desragadas per lors colhons, mas que i aviá una menaça de las bravas emb l'aveniment de nòstre monde dich "desvolopat" : l'assecament de las zònas sanhosas, l'emplec de deserbants e pesticidas, la modificacion dels ecosistèmas... e ne'n passi !

Quò foguèt una serada plan instructiva e agradiva, menada per un òme meravilhat per la beutat e la gràcia de las orquidèas e mai per lors estrategias dins la capitada de lor reproduccion. E benlèu que se voliam botar nòstre grun de sal per salvar las orquidèas e la natura tota entièra, poiriam far coma lo Joan-Loís, prene lo temps de nos arestar pels camins de travèrsa, remirar, solfinar, escotar, tastar quand quò's possible e subretot respectar...

Grandmercé, Joan-Loís !

Grandmercé, Brigida, tu que ajudères ton òme a portar son livre a tèrme !

Per l' ASCO : Pauleta André