Suite de "Tuar lo pòrc", un texte sur les souvenirs de Bernard Bourgés, traduit en occitan par Maryse Lasjuilliarias de l'atelier de La Chapelle Gonaguet.

Avant que de se'n anar coijar, mon pair s'assegurava que lo chen e la chata fuguessen plan defòra e lor balhava daus biatilhons per los contentar. Se coijava pas avant de parar un uelh au «  Ministre » que gromava dins la granja.
L'endoman matin, lo Gabí era 'qui a las nòu oras per destalhar, subretot que lo Chamolaud dau Tolon era totjorn a l'ora, e daus uns còps, quitament daborier per 'tiflar un-dos gobelets , dau bon « Ottelo » ; ne'n aviá l'abituda que quò fasiá mai de dietz ans que nos preniá un quart dau « Mini », un quart de darrier per aver lo chambon.

'Viron miegjorn, tot era descopat. Los chambons, las espatlas, los jarrets, las còstas, las ventrechas, lo gras d'eschina, lo gras de ventre e las bassas còstas per lo salat ; ma mair damandava a Gabí de li talhar los bocins onte i aviá de las òssas que sa seja per la vianda anava si talament mielhs que la nòstra e lo Gabí era fier d'aver daus bons ustilhs.
Lo Chamolaud era 'ribat a l'ora e lo quart de pòrc plejat dins un linçòu era pesat coma mon pair sus la bascula ; lo Chamolaud batalhava jamai dau pretz, que era totjorn subresatisfach de la qualitat de nòstre « Mini » e la qualitat a pas de pretz, çò disiá. Aprep que lo quartier fuguet paiat e charjat dins lo còfre de la « 203 », lo Chamolaud tiflava un veire d' « Otello » per la rota. Ma mair li aviá preparat lo tròc de bodin que li reveniá e mesma un pauc mai per lo mercejar de venir chas nos dempuei tant de temps. Subretot li recomandava de portar atencion en tirar lo bodin dau panier que, enquera fresche, demorava plan teune.
Mon pair e ma sòr avián desgajat los bodins de la taula e quilhs-quí començavan de sechar alinhats sus una lonjor de còdra que la peu ne'n era estada rasclada. D'una lonjor de dos metres e gròssa coma una botelha, la bara era pausada sus l'eschina de doas chadieras.
Ma mair aviá gardat de l'aiga de cuecha de las gògas per far cueire la testa e las codenas saladas. E tanben lo fons per far lo bolhon de bodin -lo gimborat- que serviá per trempar la sopa que l'i demoravan totjorn daus biatilhons.
Gabí ne'n aviá pus per bien de temps e podriam passar a taula 'viron una ora. Lo filet era cosinat fresche, entau demorava mofle.( de segre)

Suite de "Tuar lo pòrc", un texte sur les souvenirs de Bernard Bourgés, traduit en occitan par Maryse Lasjuilliarias de l'atelier de La Chapelle Gonaguet.

D'un còp d' apchador tan exact coma son còp d'uelh era juste, lo Gabí aviá partit la testa e dostat las dents de las maissas.
Mon pair atisava lo fuòc jos la granda marmita onte l'aiga per far cueire la charn daus bodins començava de prener lo bulir.
Aprep aver 'chabat d'uflar la petairòla, estachat lo bocin de canòla e l'aver botada a sechar, pendolhada a-d'un chabron dau chabanon, io rentrava dau boesc per lo fuòc que ne'n i aviá mestier de tres o quatre lenhas en mesma temps per aver de l'aiga chauda a portada de man per 'chabar de far cueire lo disnar. Quauques còps, me 'massava una bufada, quante aviá pas botat lo boesc onte faliá e que quò geinava.
Los budeus bonhavan dins de l'aiga e dau vinagre ; faliá que lo mai important siá fach avant que de passar a taula e quò era quasiment passat una ora.
L'avant velha, ma mair aviá preparat lo bolhon per trempar la sopa, un bolhon de mongetas « lingots blancs », onte aviá bulinat una carcassa de rit qu'aviam començat de tuar un jorn avant « lo Ministre».
Lo Gabí ne'n preniá dos còps e de son dire, era tant bona la sopa de la Noemiá ; segon mon pair, quò era subretot de far chabròu que l'agradava. Fau dire que quante tuavam, mon pair conhava lo robinet au barricon de vin de quilhs bons « ottelos » qu'aviam vendenhats a part, especialament per quela enchaison.
Dins l'aprepmiejjorn, quò era un pauc mai tranquille, nos destaulavam 'viron las tres oras. Per las femnas, i aviá totjorn dau trabalh a la maison e faliá preparar las besunhas per lo l'endoman.
Lo Gabí se'n tornava chas eu per sonhar las bèstias un pauc mai dabora ; aprep, un còp de mai, vendriá balhar la man a chas nos per embodinar e coma quò era dich, demorariá per sopar coma nosautres.
Au moment d'embodinar, lo monde eran pauc que pro rassegurats, migravan que la charn siá pas pro cuecha, que los budeus sián pas solides. Daus uns còps, quò 'ribava qu'aprep aver embodinat « un runle » de quasi 60-70 centimetres, lo budeu s'espetava e la bona besonha tornava tombar dins la bassina onte los bodins desjà olhats e estachats eran bien envertolhats. Ma mair zo 'massava frau que brau mas tot era embarbolicat.
Dau temps que ma sòr eissujava, lo Gabí e mon pair se se bevián una chopina d' « ottelos ». Dins la cosina, quò fasiá chaud e faliá far 'tencion que lo chen, e quitament la chata, anessen pas lerpolhar lo « Mini » que fregissiá dins la granja, en esperar que lo Gabí venha per lo copar l'endoman avant las dietz oras.
Emb tot aquò, passavam a taula 'viron las nòu oras passadas, mas las gògas eran sus lo fuòc ; mon pair e ma mair eran segurs de pas se'n anar coijar avant mianuech, lo temps que las gògas prenhan lo bulh, que cuesan doas oras de temps, qu'àian lo temps de fregir un moment avant que de las tirar dau bolhon, que las botessen a eissurir sus la taula cruberta d'un brave bocin de linçòu, que las enrudelessen bravament per, fin finala, las crubir emb d-un petaçon.

(de segre)

Suite de "Tuar lo pòrc", un texte sur les souvenirs de Bernard Bourgés, traduit en occitan par Maryse Lasjuilliarias de l'atelier de La Chapelle Gonaguet.

Ma sòr es demorada dins la cosina per preparar los prumiers gròs bocins que deven cueire un brave moment.
Julià 'rieba emb sas quatre finas 'gulhas de brochar las chauças e ma mair la junh per començar de lavar la budalha, emb precaucion. Que los budeus, los fau nimai espetar nimai traucar ! Io, boide l'aiga dedins, puei son desvirats entre doas 'gulhas de brochar en tirar tot suau, son desgraissats e aprep, deve bufar dedins per verificar que sián pas espetats o traucats. Fin finala, son copats a la bona lonjor. Ma mair ditz a mon pair que endueinan, faudrá pus donar tant d'òrdi pas molinat, que, daus uns còps, los gruns entiers pòden traucar los budeus que sierven per far las gògas.
Las polas ne'n laissan penas mijas que quauques còps demòra un pauc de bigaroelh dins l'estomac. Se'n foten plan de trapar de l'aiga chauda sus la cresta, per elas tanben quò es la festa. Los chens sinòtan de pertot, ren se perd, quitament lo mai sale.
Lo Gabí m'a balhat la petairòla, quò es io que deve la boidar, la netiar e l'uflar sens la far petar en bufar dedins. Fau que degun m'ajude. Segur que l'i 'riebe pas dau prumier còp, nimai dau segond e lo monde risen de me veire far ; quò es subretot que l'embot sent a la pissa e i a mestier de bien l'embocar si un vòu que quò ufle. Quò es a rigolar! Quò fai gorgetar mas aquò, quò es la baptejada.

Se vai cosinar e se vai sarrar

Dau temps que ma mair e ma sòr presparavan lo disnar emb un brave bocin de fetge negre e de fetge blanc adobats emb d-una sauça de vin plan assaborada, cuecha a pitits sauts , lo Gabí aviá copat la testa dau « Mini »e l'aviá netiada en dòstar las dents e los uelhs. Sus los volers de ma mair, talhava una jauta per los bodins, una autra per la hure, per las endolhas e per lo fromatge de gorret ; las aurelhas eran per las gògas per que sián plan « ferradas », lo nas per la hure e las cervelas eran viradas de costat en guisa de leschotariá avant que de sopar. ( de segre)