Le texte de Nadau Rebeyrol a ravivé des souvenirs chez Annia, du cours de l'UTL de Bergerac de Jean-Claude Dugros...

°°

Monsur Nadau Rebeyrol

Mercés per vòstre raconte talament vertadièr. De vièlhs sovenirs de cinquanta annadas me tòrnan en memòria. Los vos conti tot en pagalha e vos balhi mos sentiments.

Quand veguèri per lo primièr còp aquesta " tuariá" (excusatz lo tèrme, mas per ieu èra lo cas), foguèri tota esfodida per lo ceremonial d'aquela jornada.

Ieu, filha de la vila, jamai aviái ajudat per un tal trabalh. La descripcion que fasètz sul la preparacion, lo debanament d'aquela operacion es identica a la qu’anavi viure.

E, ausissi encara lo crit del tesson, aquel crit indescriptible quand òm lo sortiguèt de son parc per lo menar vèrs lo luòc de son suplici.

Foguèt orrible. Çò que se passa aprep, lo contatz fòrça plan.

Penduda a la còrda estacada a la trunça de l’engard, per la paubra bèstia, tuada, espeunada, e descopada, la messa granda èra dicha.

Mas aprèp, a ! aprèp aquò’s la jòia, aquò's lo convivent temps, lo moment de l'amistat, del partatge, de la solidaritat e de la simplicitat. Tot aquel monde, familha, amics, vesins, dins los rires, las cançons, las istòrias dròlas e la bon'umor e en parlar una mesma lenga que ieu compreniái pas, « lo patois » (disèm uei l'occitan), s'assietèron a la taula per manjar los pastís, los gratons, las grasilhas e lo famós « jimbora », la sopa del bodin.

Uei, òm tua pus lo tesson coma autres còps mas nos podèm dire que de tals moments de convivialitat et de solidaritat existan encara ? E mai se los temps an cambiat, aquels moments son aquí ; las reünions de quartier o las ajudas de las associacions caritativas. Mas lo principal es pas d'èstre en acòrd emb nòstras valors, nòstra cultura, nòstra identitat talas que los ancians nos los inculcadas ?

Amistats a tots e a totas.

Vos dirai que ieu tanben, seguissi los cors d'occitan de Joan-Claudi Dugros a Brageirac e es la seconda annada.

Annia

Voici une contribution émise par Nadau Rebeyrol, l'un des élèves du cours pour adultes de Mussidan animé par Jean-Claude Dugros. A cette occasion, nous créons une nouvelle rubrique sur ce blog présentant les créations des 31 ateliers d'occitan pour adultes en Dordogne.

°°

Quo era lo mes de decembre, la setmana avant Nadau. Chas Casqueta decideren de tuar la treuia, la luna lo permetiá.

Faugut avertir los vesins, daus òmes solides, car deviá far dins los dos cents quilòs.

‘Neren querre en prumier lo tuaire Lacour ; per la tuar es abituat e zo ‘dòba ben.

Madama Barricon per ‘massar lo sang e son òme mai los autres tau que Rasteu, Culòta, Piau, e lo Barbut.

Lo jorn arribet e tot queu monde apres aver cassat la crota decideren de passar au sannhapòrc, chascun a prendre sa plaça.

Fauguet preparar lo banc. Doas gròssas buschas, l’eschala, la pòrta de l’estable qu’era voidat dessús. Quo es lo Barbut que rentret dins l’estable per la ‘trapar au nas emb-d’una còrda e la surtir defòra, e la menar sus lo banc aveque l’aida de Piau e los autres. Un còp ben tengut Lacour aveque son coteu sannha la treuia, Madame Barricon fasiá son trabalh.

Vos dise pas, queu paubre animau credava que los vesins se disián : que se passa chas Casqueta ? deu tuar un pòrc.

Tot era suau, d’un còp ne’n passa una secoduda. Veiquí que la treuia tomba dau banc e tot queu monde, Lacour de ventre, Piau de cuòl, Barricou a rodelar, au passatge ‘massa Rasteu d’eschina, Casqueta de testa, Culòta dins la fanha, Madama Barricon, lo Barbut plen de sang.

Tots se torneren ‘massar mai la trueia.

Fau totjorn se tener sus sas gardas quand sannhatz lo pòrc.

Nadau, lo 19/09/2013