Ok

En poursuivant votre navigation sur ce site, vous acceptez l'utilisation de cookies. Ces derniers assurent le bon fonctionnement de nos services. En savoir plus.

Rubrica en Oc - Page 226

  • Café òc de Léguillac de Cercles: mardi 8 février, c'est reparti !

    Adiussiatz monde,

    C'est pas le tout, mas fau l-i tornar far. Aussi nous allons remettre ça, coma disiá lo tipe que la roquilha li aviá pas 'chabat de tirar la set.

    Mardi prochain, 8 du neuf mois de février, le café associatif de Léguillac de Cercle sera ouvert et chauffé à l'occitan - combustible naturel à ne pas dégrader.

    Per los que coneissen, pas mestier d'explicar, pour les autres, venez voir sur place : ceux qui savent vous expliqueront.

    Mas per remembrança - o per los eissorlats(adas) e lo Sergi :

      - Dubertura/ouverture : partir de 7 oras de l'enser ; soit à partir de 19H,

      - condicions d'auberjament : portez le manger, commandez le boire au comptoir,

      - Pensatz portar tots los gatges per minjar - portez votre vaisselle.

     

    L'animation sera assurée par les personnes présentes, per tornar començar.

    Pensi d'aver res obludar, donc : hug !

    Olivier Pijasson e la còla cafetiera.
     
     
     
     
     

  • Quò serv de ren, de Jan-Peire Reidi

    JP Reidi.jpegDins las escòlas de las annadas seissanta-e-dietz, la mòda venguet de far de las « evaluacions objectivas » per l’amor que las nòtas daus devers fuguessan parieras d’un corrector a l’autre. Los professors de linga fagueren daus « QCM » (Questions de chausidas multiplas) emb quatre responsas que nonmas una era possibla, e – of course – las dificultas las mai « testadas » eran las que se testavan aisat, pas totjorn las mai importantas. Quo era reglat ; las prepausicions eran totjorn au menut : « responsible for… », « satisfied with… ».

    Servir de ren

    Si, per completar la frasa : « Quò serv … ren de s’esmalir », devetz chausir : a) de b) per c) a d) emb, auretz rason de prener de : 

    « Quò serv de ren de s’esmalir », 

    e non pas « *a ren » coma en francés d’aura : « Il ne sert à rien de se mettre en colère ». 

    Disem : « servir a beure », « servir de leiçon », « una pòst que serv de sieti », sur lo mesma modele que en francés.

    Mas « servir à faire quelque chose » en francés (destinacion) se dirá de preferéncia : « servir per far quauqua ren » :

    « Lo culhier serv per minjar la sopa, lo pitit culhier per far fondre lo sucre dins lo cafet ».

    (Per parentesi, la diftongason de « siervir, quò sierv, lo dessierv » es pas una fauta ; es una fòrma anciana citada per Chabaneu dins sa Grammaire limousine p. 297)

    Damandar a quauqu’un de… Damandar per…

    Vesem que quò ven un pauc mai complicat quand doas responsas, o mai, son possiblas, coma per per la frasa : 

    « Quand venguerem demorar dins nòstra maison, damanderem d’aver lo telefòne » , o ben : «…. per aver lo telefòne ».

    Es-quò mielhs de dire : « d’aver lo telefòne » o ben « per aver lo telefòne » ? Dijatz-me si me trompe, m’es ’vis que « damandar per far quò-’quí o quò-lai » sos-entend : far una damanda oficiala. Podem comparar, per exemple :

    « Damandet a son pair de prener la veitura per anar passar son examen » (damandet la permission de), e

    « Quand aguet dietz-uech ans, damandet per entrar dins l’armada » (se rensenhet per entrar… o ben : faguet una damanda)

    Autre exemple : « Damandar a minjar » e « damandar per minjar ». Un pitit dròlle pura per damandar a minjar (quauqua ren a minjar), mas si, a l’auberja, damandatz « per minjar », voletz saber si vos pòden servir un repas. Si setz agricultor, damandaretz benleu per ’chaptar un chamin comunau…

    Vint litres dau cent

    Los diccionaris m’aprenen que òm ditz « vint per cent » si ben coma « vint dau cent ». Benleu ben, mas ai totjorn auvit dire « vint dau cent », e non pas l’autre. « Ma veitura usa 5 litres daus cent quilometres ».

    Li aideren (a) far son trabalh

    Disetz-vos « Aida-lo ! » o ben « Aida-li ! » ? Tròbe las doas fòrmas, la transitiva mai l’intransitiva, dins lo diccionaris. Chas nos, disem per exemple que « los vielhs agricultors aiden enquera a lurs filhs (a) far lur trabalh. Lur aiden per l’ensilatge, per far beure las vachas… Autres còps, la gent s’aidavan per escodre. » « Per escodre » vòu dire si ben « per fin d’escodre » que « au temps de las batasons » (coma « per Nadau » : au temps de Nadau). La gent d’emperaquí aimen mai dire : « aidar a quauqu’un » que « aidar quauqu’un ». En francitan : « Va aider à ton père ! ». « Aider à quelqu’un » se disiá enquera au segle dietz-uech, e avem de las fòrmas correspondentas en alemand, en russe, mai d’autras lingas.

    Si disetz « ajudar », coma en lengadocian », e non pas « aidar », crese que quo es parier ; podetz dire « Ajuda-lo » si ben coma « Ajuda-li ». (Nòstres vielhs disian « aidar », mai lo quite Bertran de Bòrn : « Aug cridar : « Aidatz ! Aidatz ! »)

    Creda-li !

    En francés : « Appelle-le ! ». « Creda-li ! » o ben « Creda-lo ! » ? Chas nos, las femnas credavan aus òmes quand la sopa era presta. (Si disetz « cridar » o ben « sonar », e non pas « credar » ; nos borraram pas per quò-’quí.)

    Anar au medecin

    En occitan, anem au medecin, au dentista,, au merchand, au perceptor… e parierament, tornem dau medecin, etc. En francés, la gent van « chez le médecin ». Çò que nos interessa, en occitan, quo es pas tant la persona coma la foncion, l’estat. « Tornar dau medecin » se pòt comparar a d’autras locucions que ai sovent auvidas quante era pitit : tornar de sodard (revenir de l’armée), tornar de preisonier… « Quante tornet de preisonier, sa femna era partida. » (À son retour de captivité…).


    Non, una linga es pas facha nonmas d’automatismes. Pas de fòrmas « correctas » e d’autras que zo son pas. Trobem de las fòrmas que se disen de preferéncia dins un contexte, d’autras dins un autre, dins un endrech e gaire dins un autre, e que despenden de l’intencion de la persona que parla. 

    Un autre còp, ’visaram benleu l’aspècte progressiu : estre/esser a far quauqua ren. Mas ’questes temps que plòu pas, sei tròp ocupat defòra ; sei a copar dau boesc de braça per nos chaufar dins dos o tres ans.

    A Javerlhac, lo 30 de genier de 2022

    Jan-Peire Reidi

    De veire regularament lo blògue de Jan-Peire Reidi: http://www.lochamindelafont.com/

  • Queste diumenc sur Meitat-chen, meitat-pòrc...

    Nicolas Peuch animator MCMP.jpgL'animator Nicolas Peuch nos infòrma que lo convidat de l'emission  dau diumenc  6 de belhier  2022 a 11 oras sur França Blu Perigòrd sera Joan-Claudi Dugros per una vesita guidada en doas partidas de la vila de Brageirac

    Meitat chen , Meitat pòrc , chasque diumenc a 11 oras  sur França Blu Perigòrd!

    Per escotar l'emission en directe o en redifusion, clicar sur lo ligam: França Blu Perigòrd

    Veiqui lo ligam vers los sites de Nicolas Peuch:  https://www.nicolaspeuch.com/ e https://fr-fr.facebook.com/nicolas.peuch