Le premier salon Escale Polar Brantôme se tiendra le dimanche 5 octobre 2025 à l'abbaye de Brantôme de 10 h à 13 h et de 14 h à 18 h.

Venez rencontrer les auteurs francophones et pour la première fois occitanophone avec la présence de Martial Peyrouny qui présentera son livre "Los Sendareus de l'auba" édité chez Novelum IEO Perigòrd ( 15€).

De veire aquel reportatge dins l'emission Societat sur octele.com. Plan interessant emb plan bon niveu de lenga onte tot lo monde de tots atges parlan occitan. Jos-titolat en francés.

https://www.youtube.com/watch?v=UAZFTm7a79E

Un bon texte de rentrada de Jan Peire Reidi

Nòstra vacha a pus de lach. La sechiera de l’estiu a bruslat los prats. Es pas presta de tornar menar un autre vedeu la paubra bèstia. Avem pus d’erba e gaire de fen. Per nurir nòstres pitits, som oblijats de ’chaptar dau lach dins d’autras bòrias emb daus sòus que avem pas. Som oblijats d’empruntar a daus interès que nos costen los uelhs de la testa. 

Lo pauc de lach que la vacha nos dòna, lo proprietari lo pren per far son fromatge. Lo vend sus los merchats e garda los sòus per se. Som tots esmalits contra tot e contra tots. Avem chamjat de vasle sai pas quantben de còps, mas chasque còp quo es parier : prometen miràudia, mas cugen pas li far donar mai de lach a nòstra paubra vacha. Pertant, vos garantisse que passem pas fauta de candidats, capables o pas, per far lo vaslet o lo baile. Passen mai de temps en maniganças per empaichar los autres candidats d’aver la plaça que de se damandar coma far, emb d’autres candidats vaslets de bona volontat, per eissaiar de la sauvar, nòstra paubra vacha.

Los uns disen que quò es la vacha que ne’n es causa : es tròp grassa, minja tròp. Fau mainatjar l’erba. Fau laissar mai de lach au proprietari per l’amor que fai trabalhar los pitits per far son fromatge. Si fai pus de fromatge, los pitits auran pus de trabalh e pus de sòus. E tant pieg si d’autres pitits n’an ren – son daus fenhants ! – e si i a pus de sòus per paiàr l’escòla o lo medecin. Disen que faudriá trabalhar mai de temps per lo patron e per la vacha, mas sens ren ganhar.

Los autres disen que fau far pàiar lo patron, pus li donar de sòus, e pas l’escoltar quand ditz que las taussas lo van roinar. Los pitits trabalhen tròp e son pas pro paiats. Vòlen pas auvir parlar d’esfòrç que deurian far si a proporcion los que an mai de sòus ne’n dònen mens. Mas benleu que la mòrt de la vacha siriá pieg per ilhs que l’injustícia d’aura.

Malurosament, los mielhs plaçats per aver las plaças de vasle e de baile, son los que fan creire çò que de mai en mai de pitits an enviá de creire : los que son causa de nòstres malurs son los pitits venguts d’autras bòrias ente lurs zebús dònen enquera mens de lach que nòstra vacha. Tracten los autres de tots los noms e disen de las meissonjas a los que las vòlen auvir.

Me que sei pas un patron, mas que ai una bona pension de retirada, daus sòus a la banca, un patrimòni, un o dos quatre-quatre, doas o tres maisons, sabe-ieu que de mai, degun me damanda ren. Pertant, la voldriá plan sauvar, nòstra vacha. Mas vos promete que ne’n ai mon aise de los que se polhen, s’entraupen e s’afinen los uns autres au luòc de prener lurs responsabilitats.

A Javerlhac, lo 4 setembre de 2025

Jan-Peire Reidi