Voici la contribution d'un élève de l'atelier d'occitan de Jamme Surpas a Vanxeins ...Qui nous donne à l'occasion la recette du "milhàs a la citrolha". Bona legida e bon apetis!

°°

I a quaranta ans de quò, quoras i'era mainatge e que n'i aviá pas escòla, seguiá a mon pair au trabalh de la vinha. Quand trabalhavam sus la paça dau vilatjon la Fonestalva, dins lo ranvers de Brajairac, quò n'era pas rare, en automna, que la paubra Enrieta nos interpelés de la riba de la vinha per nos perpausar de son milhàs a la citrolha !

« Minjariatz ben,'autres, un bocin de milhàs, queraque ?"

La paubra Enrieta e son Alberic eran vinhairons a la retirada. Eu,era un òme grand, plan espatlut, 'bilhat d'un pantalon emb bretelas, lo beret vissat sus lo cap, a sos pés daus grands esclòps ; ela femneta redonda, 'bilhada d'un davantau gris, 'la quitava gaire lo canton ente cueisiá la minjalha de las oras de temps. 'La nos copava un bocin de milhàs dins la tortiera enquera chauda, tornava far lo service e puei zo faliá tot 'chabar ! En tot davalar vers la maijon, quò pesava bra'ment sus l'estomac, mon pair bufava coma un buòu, coma si lo milhàs pesuc aviá prés de la plaça dins sos paumons !

E uei enquera quand nos reünissem en familha nos sovenem dau tradicionau milhàs a la citrolha, nos sovenem dau famos milhàs de l'Enrietan que v'autres ne' n podetz segre la recepta quí-dejós :

- far cueire 1 Kg de citrolha dau país dins de l'aiga salada e plan eissurir

- boirar la citrolha emb de la farina de blat sepanha ('viron 100 grammas)

- 150 g. de sucre

- 'viron un gòt de lach

- far cueire tot-suau au fuòc de lenha dins una tortiera quauquas oras de temps sus un tapís de brasa

Bon apetís !

Jean-Pierre Durieux , esleva au talhier d'occitan de Vancens en Perigòrd

Daniel Chavaròcha a decidat de nos mandar quauquas bonas nhòrlas per alimentar nòstre blògue. Aura, a v'autres de legir per vòstre plaser ! Per ço qu'es daus Joan-Claudis, migratz pas tròp, quitament si vòstra femna s'apela Francesa, "toute ressemblance avec ....bla bla bla"!

°°

Aqueste dinmenç matin, sul còp de nòu oras, lo Joan Claudi a decidat d’anar far un torn de VTT, coma tots los dinmençs matin dumpuèi d’annadas.

Quò’s son moment de plaser. Quita l’ostal, daissa sa femna al lèit. La Francesa aima far la grassa matinada lo dinmenç. Zo sap, lo Joan Claudi. E d-ela, la Francesa, quò la geina pas que son òme se’n angue pedalar coma un falord. De tot biais, será tornat a mièjorn per lo dejunar.

D-el, quò li daissa tres bonas oras de libertat a suar coma un buòu e pedalar coma un capbord per la peiralha o la fanga.

Lo Joan Claudi aima lo VTT. Li plai fòrça de grimpar pojadas e penjarels, de davalar los rispalhons entremièg albres e boissons. Se far clapar las cambas per las ramilhas molhadas de rosada. Desquiçar las rantialas d’iranhas salvagièras tendudas tral camin. Se daissar lisar las gautas per lo vent fresquenilh del matinet. Auvir lo roncar de las ròdas de caotchoc sus la terra saula. Tant val zo dire : lo VTT es sa passion !

Mas aqueste matin, lo Joan Claudi es mal revelhat. A pas auvit coanar lo revelh, aquela salopariá de revelh electronique que l’am sap jamài s’es programat o non. Emài d’aquò, la cafetièra qu’es intartrada dumpuèi una setmana li a far esperar son café vint minutas…

Quò fai qu’es pas lonh de diètz oras quand se’n vai sus son velò.

E per astre , plèu !

Pas una pluèja fòrta fòrta mas regulièra. Una d’aquèlas pluèjas que vos traucan la pel a vos far passar lo treboladís per l’esquina de tant qu’es freja.

Mas lo Joan Claudi n’a vist d’autras ! Plegat dins son vestit sintetique de vetetiste moderne, lo cap sarrat dins son casque de plastique fluorescent, cranha pas la pluèja nimài la fred.

Mas, i a de matinadas onte l’am fariá melhor de demorar al lèit, de segur ! Aviá pas rotlat dos quilomestres que la ròda de davant li trauca ! Un tròç de bròca de boisson negre aquí al mitan del camin ! Merda !

Fonilha dins sas pòchas d’esquina per atrapar lo material per petaçar la ròda. I es pas lo material ! E merda de merda !

I a de jorns onte los díus del VTT an decidat de vos emmerdar, es aital !

Endonc, lo Joan Claudi atrapa son velò per la brida e tòrna a l’ostal. Urosament, dos quilomestres de pes, quò’s pas lo diable !

Quand arriba a l’ostal, las diètz oras e mièja son passadas. Lo Joan Claudi se ditz que val pas lo còp de tornar partir far del VTT. La matinada es tròp estamenada…

Tira son casque de plastique fluò e se despòlha de son vestit sintetique.

Pensa que la Francesa deu estre en tren de durmir enguèra, endonc lo Joan Claudi fai tot suaud dins la cosina. Puèi, prend l’escalier e a penon dintra dins la cramba.

La Francesa es espatarrada de ventre sul lèit. Lo nas dins lo coissin, duèrm pas, sobeca mas, los uèlhs barrats. Sens se revirar li fai :

« Ses dejà aquí, mon lapinon ? Pèrdes pas de temps !

-- Ah ! ma pauròta, fai un temps a pas botar un chen defòra, plèu a fais que quò ne’n vai la pena !

-- E ben, fai la Francesa a meitat endurmida, quand pensi que l’autre falord es partit far del VTT !.. »

Daniel Chavaròcha

La littérature occitane embrasse tous les champs de la création (poésie, roman, nouvelle, théâtre).

Elle reste méconnue du grand public et très peu diffusée. Si tout le monde a à l'esprit l'âge d'or qu'a constitué le Moyen Âge central et dont le Limousin fut longtemps le fer de lance, qu'en est- il de sa situation actuelle et de son avenir, dans un espace où l'occitan n'est quasiment plus transmis aux jeunes générations ?

Fait exceptionnel, des auteurs de (presque) toute l'aire occitane seront réunis à la BFM de Limoges autour des limousins Jan dau Melhau et Michel Chadeuil , le gascon Jean-Louis Lavit, le languedocien La Sauze et la provençale Sarah Laurent.

Un moment d'échanges, de découvertes et de lectures, mais aussi de réflexion sur ce qu'est l'écriture en occitan aujourd'hui. L'occasion de découvrir des auteurs et d'entendre résonner une langue riche et vivante qui, contrairement aux idées reçues, s'est toujours écrite et continue de s'écrire.

BFM centre ville de Limoges, vendredi 15 novembre à 19 h Salle de conférences