Au neissent d'una vocacion
Bernard Lesfargues es defuntat lo 23 de febrièr. Nascut a Brageirac, en 1924, d’una familha dont l’occitan èra la lenga de cada jorn, ne'n descobriguèt la cultura al temps de sos estudis, a París. Aquí, rencontrèt los precursors del moviment occitanista que se desvolopa a la fin de la guèrra alentorn de l'Institut d'Estudis Occitans (IEO), ne’n es aderent tre la creacion en 1945.
La relacion amb de personalitats coma Pierre-Louis Berthaud, Jean Lesaffre, Jean Mouzat, Henri Espieux, Bernard Manciet, es determinanta. Es a l'origina d'una revista literària « le Triton bleu », lo darnièr numèro, en collaboracion amb Robert Lafont, es una antologia de la jove poesia occitana.
(Al moment de sos estudis a París, rencontra Jacques Soustelle, que li farà descobrir la cultura sud-americana e mai que mai, la cultura mexicana. Bernard Lesfargues daverarà un diplòma de sociologia americana.

Lo reviraire e lo defendeire del catalan
Professor agregat d'espanhòl en 1954, ensenha d'en primièr al Licèu Janson de Sailly, a París, puèi al Licèu Lakanal a Lion pendent 30 ans. Poèta, traductor, critica literari e fondator de las edicions Federop, viviá a Gleisa Nueva d'Eiçac, dempuèi sa retirada, en 1985.
Èra lo decan de la traduccion de las letras catalanas.
Aprèp aver revirat en francés los escrivans de lenga castelhana Jorge Luis Borges, Julio Llamazeres, Mario Vargas Llosa, descobriguèt lo catalan dins las annadas seissanta a travèrs Joan Sales (amb per exemple la revirada en francés de « Incerta glòria ») e Mercè Rodoreda (80 % de Mercè Rodoreda es revirat en francés), mas tanben per una part de las òbras de Jaume Cabré, Pere Calders, Baltasar Porcel e Quim Monzó. Lo grand merit de Bernard Lesfargues es d’aver fait conéisser d’autors pas o pauc coneguts del public francés per causa de la censura franquista dins lor país, censura que beneficiava de la complicitat dels editors francés (mai que mai parisians).
Fuguèt sovent guerdonat pel Govern de Catalunya en reconeissença de son trabalh per l’espandiment de la lenga e de la cultura catalanas, d'en primièr amb la pus nauta distincion : la Crotz de Sant Jòrdi, en 1999. Recebèt lo prèmi Pompeu Fabra en 2010 e lo prèmi Ramon Llull en 2012. Una bibliotèca pòrta son nom a Barcelona.
Òm tròba aquel amor per la Catalonha dins la poesia de Bernard Lesfargues, mas tanben dins sa batèsta de militant occitan fòrt presenta dans son tresen recuèlh Ni cort ni costièr (1970) que conten de tèxtes marcats per la pontonnada estrambordanta del reviscòl juscas a l'apotèosi de la Fèsta de las segasons, sul planòl del Larzac en 1973.

L'occitanista
Bernard Lesfargues es amb Robert Lafont, Yves Rouquette, Max Rouquette, e los autres capmèstres del moviment de revendicacion politica occitana. Los poèmes contenguts dins Poèmas del mes de mai a Lion, son d'una actualitat estonanta e los epitafis de la tresena partida del recuèlh, ne'n son una pròva indenegabla.

Joan-Claudi Dugros

prumiera partida

N'ai agut legit d'estròfas de Lesfargues. Tant pauc mès... qualitosas-qualitosas, comolas de poesia.
A costat d'aquò, ai totjorn atrapat que los limosins an una poesia e un eime singulars dinc la literatura d'Òc. An lo paraula siava e doça mès lo perpaus, amai semble simple de fes que i a, ne'n demòra emparaulat e fons, esperituau amai. Lurs entrevese una anma cèlta banhada de latinitat. Los sente coma una mena de... fòrça tranquila. E justament, la fòrça tranquila ten quicòm d'apausadís, de segur, d'eternau. Dinc la lenga qu'escrivon : me làisson de plantat dinc lo temps, coma enterpelat au pus fons de mon èsser. Amai dinc la lenga que pàrlon, dinc las vibracions reçaupegudas : i a una mena de ressòn, d'armonia que poiriái pas los definir e que m'enfachínon. Me o fan pas coma aquò las autras modalitats d'Òc. Es un cevenòu que vos o ditz. Ieu comprene qu'àgon marcat la literatura trobadorenca los limosins. E comprene qu'encara a l'ora d'ara, ni per èstre mens nombrós que los escrivans lengadocians (per esemple), los escrivans limosins ancians coma actuaus, me làisson pas ges endiferents.
Pòrta quò dedinc ela la lenga de Limosin perque es la frucha d'un viugut sus una tèrra singulara, fòrta e doça au còp. Pense que la geologia, los relèus, los poplaments e las mentalitats que lai se son construchas esplícon quel fachin que lo pòrton despièi de sègles lenga parlada e lenga escricha.
Benlèu que deuriam préner la mapa d'Occitania a l'avèrs e li far dire ce qu'oblidam de veire. Virem-la la mapa. De qué vesèm ?
Limosin e las tèrras nautas d'Òc son nòstre ròc, nòstras racinas, nòstres fondaments. La Mediterranèia es nòstre cèl, nòstre asuèlh amai nòstre imaginari comun. E los Pirenèus coma los Aups son d'envitacions a trenpassar las auturas per nosar de frairetats istoricas.
Òsca bèla au Limosin, a las tèrras montanhòlas. Se saguèron, fai bèl briu, un ponch de partença per l'aventura literària occitana, devon venir una basa fondamentala de nòstra occitanitat referenciala e d'una latinitat equilibrada.
Las nautas tèrras d'Òc e Limosin : una prioritat !

Lo raiòu

I a quicòm coma un detzenat d'ans, tot novèl occitanista, aviái mandat un projècte de libre a l'Ives Roqueta que n'aviái ausit parlar, per li demandar son vejaire. Me respondèt que me caliá tocar un òme de ma contrada que lo teniá pel "melhor escrivan vivent de nòstre temps : lo Bernat Lesfargas". Ieu, novelari en escritura, destorbar aquel escrivan de primièra borra ? Ausèri pas. 

Lo monde occitanista es pichon : l'escasença me faguèt far coneissença amb lo Bernat Lesfargas : simple, avenent, a l'escota, una agradabla suspresa. Ma mesconeissença del mitan occitan m'aviá fach mesclar escrivans francimands e occitans, ignorant endonc çò que èra lo paratge.

Los quites escrivans occitans son pas eternals, mas lo Bernat a fach espelir d'òbras que mancaràn pas de frosar dins lo semenat inacabable de la lenga occitana.

Jacques Figeac.