Comentari au poema "l'arair del cèl" de Bernard Lesfargues
N'ai agut legit d'estròfas de Lesfargues. Tant pauc mès... qualitosas-qualitosas, comolas de poesia.
A costat d'aquò, ai totjorn atrapat que los limosins an una poesia e un eime singulars dinc la literatura d'Òc. An lo paraula siava e doça mès lo perpaus, amai semble simple de fes que i a, ne'n demòra emparaulat e fons, esperituau amai. Lurs entrevese una anma cèlta banhada de latinitat. Los sente coma una mena de... fòrça tranquila. E justament, la fòrça tranquila ten quicòm d'apausadís, de segur, d'eternau. Dinc la lenga qu'escrivon : me làisson de plantat dinc lo temps, coma enterpelat au pus fons de mon èsser. Amai dinc la lenga que pàrlon, dinc las vibracions reçaupegudas : i a una mena de ressòn, d'armonia que poiriái pas los definir e que m'enfachínon. Me o fan pas coma aquò las autras modalitats d'Òc. Es un cevenòu que vos o ditz. Ieu comprene qu'àgon marcat la literatura trobadorenca los limosins. E comprene qu'encara a l'ora d'ara, ni per èstre mens nombrós que los escrivans lengadocians (per esemple), los escrivans limosins ancians coma actuaus, me làisson pas ges endiferents.
Pòrta quò dedinc ela la lenga de Limosin perque es la frucha d'un viugut sus una tèrra singulara, fòrta e doça au còp. Pense que la geologia, los relèus, los poplaments e las mentalitats que lai se son construchas esplícon quel fachin que lo pòrton despièi de sègles lenga parlada e lenga escricha.
Benlèu que deuriam préner la mapa d'Occitania a l'avèrs e li far dire ce qu'oblidam de veire. Virem-la la mapa. De qué vesèm ?
Limosin e las tèrras nautas d'Òc son nòstre ròc, nòstras racinas, nòstres fondaments. La Mediterranèia es nòstre cèl, nòstre asuèlh amai nòstre imaginari comun. E los Pirenèus coma los Aups son d'envitacions a trenpassar las auturas per nosar de frairetats istoricas.
Òsca bèla au Limosin, a las tèrras montanhòlas. Se saguèron, fai bèl briu, un ponch de partença per l'aventura literària occitana, devon venir una basa fondamentala de nòstra occitanitat referenciala e d'una latinitat equilibrada.
Las nautas tèrras d'Òc e Limosin : una prioritat !
Lo raiòu