Las gruas, de Micheu Chapduelh
Visatz un pauc una reproduccion dau famós « Angèlus » de Millet e imaginatz… Imaginatz que quilhs paisans de la tenguda tant respectuosa e piosa visan vers lo ciau e pas umilament vers la terra. Imaginatz que l’òme brandisse son chapeu coma per saludar, que la femna en plaça de júnher las mans las druebe coma per dire la benvenguda, que los auseus dins lo ciau a drecha vòlen en V, en bona formacion. Signe de benvenguda, signe d’ofèrta, simbòl de l’òrdre naturau, veiquí qu’una pintura crestiana vendriá un remirable tableu pagan. Lo vòl en V en bona formacion nos diriá que dins la natura tot a un sense, tot es en òrdre, un òrdre qu’òm podriá creire immudable. Quò seriá una volada de gruas. Los paisans las saludarián. I a pas tant de temps que zo fasián enquera. E mai, segur n’i a que zo fan totjorn, que se ’restan de trabalhar per las veire passar, las saludar.
Quo es que las gruas son lo signe dau grand cicle de la natura. Quò es pro d’esperar e tot tòrna, lo brave temps après la freg, la freg après lo brave temps. « Gri-gro ! pausatz lo pelisson, prenetz los guenilhons !» disen las gruas au printemps. E fin d’octòbre : « Gri-gro ! pausatz los guenilhons, prenetz los pelissons ! »
Anonciar l’ivern, quo es pas una meschaenta novela : l’ivern fai partida dau cicle, dau retorn annadier. Tot contunha de virar.
Malurosament las gruas son vengudas fòlas : se ’restan aquí sens mai tornar partir, perden lo nòrd, e mai daus còps doàs voladas se crosan en plaça de se segre. Pas besonh de grands sabents per nos dire que i a quauquaren de purrit dins lo climat, que quò vira pus coma faudriá.
Micheu CHAPDUELH