Les ateliers de langue occitane du Périgord permettent souvent de découvrir des talents de conteurs et d'écrivains cachés jusqu' alors. Voici un texte sur les souvenirs de Bernard Bourgés, traduit en occitan par Maryse Lasjuilliarias de l'atelier de La Chapelle Gonaguet. On y parle de tuer le cochon à la ferme. La première partie est dans le journal, les autres seront sur le blog de la rubrique.
« Lo Carnavar es passat, los moschirons començan de brundir, lo temps de gorjar los rits es quasiment 'chabat. Quò vai estre lo moment de tuar, subretot que la luna tòrna jòuna e quò es melhor per conservar la charn. Anam avisar lo tuaire que quò 'niriá bien la setmana entrant, en esperar que podrá, que es plan damandat a questa sason. Quò es pas un mestier aisat que fai l'òme, fau pas crànher de prendre de las pesteladas. Nos faudrá tanben zo far saubre au Maurici e au Rogier, nòstres vesins, per nos ajudar a lo tener e a lo rasclar. Son fòrts quilhs dos ! Zo direm tanben au Chamolaud que demòra dins lo barri dau Tolon. Nos a reservat un quart que será preste,
partir de dissabdes dins la matinada. Balhe la man a mon pair per virar la coa de la mòla per afialar los coteus, per tirar la gàbia e la bascula de darrier la palha, botjada a la lesta, aquí, a l'acialat, un jorn que l'auratge menaçava. Las aviam pas tornat surtir, quelas-quí, dempuei qu'aviam vendut lo darrier vedeu avant las escodesons. Ma sòr ajuda ma mair a rinçar los topins e las topinas boidats dins l'annada, a lavar la machina de apchar e lo grand platau de terra esmalhada que servirá per reculir lo sang. Mon pair boida lo fogier de la chaudiera per fin que siá presta per far chaufar l'aiga per rasclar lo pòrc. Li pòrte de l'aiga per la bien lavar que demore pas quauque retrum de juta o de chaul-raba que l'i auriá gromat en far cueire la bacada. Quò balhariá un meschant gost a l'aiga que vai servir a lavar los budeus que farán los bodins. Bòte dins una selha las cendres que seran boiradas au retrum de curatge daus budeus daus endurles. Quò servirá pus tard per femar quauques pès de tomatas o los daliàs. Mo pair tòrna clavar dos o tres liteus de la taula de rasclar, essuja un pauc lo jambier e dins la granja, tira de darrier lo pilòt de jutas, la caissa per far salar los chambons.
La setmana passada, ne'n profitet per comandar chas lo Feidi de La Chapela d'Agonaguet,
cinquanta quilòs de gròssa sau e tres quilòs de pebre en grun. Ma mair a triat de la gauça que ne'n faudrá per assaisonar los ròstits de còstas que ufrirem a nòstre vesinatge per que tasten de nòstre « Mini ».( de segre)
Texte de Bernard Borgés, revirat per Marisa Lasjuillarias.
Photo: Maryse Lasjuillarias au centre avec ses élèves de l'atelier de La Chapelle Gonaguet