Veiqui un autre texte, de Jan-Peire Reidi  que vene de tornar trobar, sur le tema de la rentrada. Fuguet presentat a una dictada occitana de Charreç . Si la rentrada vos inspira tanben, me podetz far segre daus textes !

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

LA RENTRADA

Dins las annadas cinquanta, la rentrada era lo prumier d’octòbre. Dempuei la fin dau mes d’aust, aviam agut lo temps de veire los jorns venir pus corts, las prumieras gòrjas rojas surtir dins los prats aprep los auratges, las irondelas s’assemblar e dispareitre… La sason era ’chabada de las frairias los diumencs dins los borgs. L’ombra daus aubres veniá lonja, pesanta, frescha, negra… La ribiera meitat tarida era charjada de fuelhas de papulon talament espessas que lo clau de linha cujava pas s’enfonsar dins l’aiga. Los auseus chantavan pus gaire. Quante òm auviá petar, òm se damadava lo quau dau vilatge aviá fait levar la lebre.

Fin setembre, la vita chamjava. Los rasims eran madurs ; quò risiá e quò colhonava dins las vinhas. L’enser, los òmes torrinavan autorn dau cubier. Fasian uflar las barricas, las secodian per rasclar lo dedins emb de las chadenas. La sentor pesanta de la vendenha que preniá lo bulir vos sadolava. Quauques jorns pus tard, lo demieg gobelet de vin noveu que òm tirava de la barrica vos laissava tot esfeunit…

Au mes d’octòbre, las chastanhas e los cacaus tombavan, e los champanhòus naissian. E quo era justament lo moment que faliá tornar prener lo chamin de l’escòla ! Comptava quantben de mes e de setmanas faudriá l’endurar, « ’quela salopariá d’escòla », avant las festas de Nadau. Mas podiá ren pus far dins las terras que d’anar davant los buòus quand lo pair bladava. E ma fe, quauques jorns aprep la rentrada, quò anava mielhs. Quante lo temps se virava a l’aiga, òm se’n trobava pas pus mau d’estre a l’acelat. Lo fornet pipava tot l’ivern au mitan de la maison d’escòla e òm podiá ’visar los tableus d’istòria de França per se distraire quante òm trobava durar.

Non, eram pas a nòça lo prumier d’octòbre. Au vilatge, los goiats se borravan pas, mas a l’escòla, los pus fòrts fasian einoiar los pitits e, dins la cort, quò ’restava pas de se brejar. Los goiats venen esmalits e chaitius, quand òm los barra entre quatre murs per los dondar.

Disian aus dròlles e a las dròllas, que « si aprenian bien a l’escòla, aurian una brava situacion » : gendarmas, factors, institutors o institutriças… De que ganhar sa vita jusc’a la retirada sens trimar coma chas nos. Podem-nos aüei dire la mesma chausa a nòstres pitits-filhs e nòstras pitas-filhas, que tòrnen au collègi emb un telefonet e una barra de chocolat dins lur cartable ? Pas coma quante partiam l’enmatin emb una moleta, un tròç de pan e una roquilha de piqueta dins nòstra museta !

Adiu brave monde e bona rentrada a tots ! Per la rentrada, vene de tornar trobar un texte de Micheu Chapduelh, que escriguet en 2013 ! Lo vos tòrne botar sur lo blògue.

A leu, Denis Gilabert

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cette semaine, c'est la rentrée pour les petits et les grands. Micheu Chapduelh nous fait partager ses souvenirs de jeunesse : se retrouver en classe alors qu'on aimerait tant être dehors à profiter des plaisirs et des senteurs de fin d'été ou de début d'automne...Je ne sais pas pour vous, mais moi, j' en ai déjà les narines qui frémissent ! Bonne rentrée à tous! Denis Gilabert

 °°

Ai pas de meschants sovenirs de l’escòla, mas ai daus meschants sovenirs de la rentrada. Vòle dire que la rentrada se passava totjorn a un meschant moment. A la maison, quo es la sason ont aviam tot a bodre (à profusion) : los rasims, las pomas de totas las colors, los cacaus que de los massar nos fasiá de las mans negraudas que nos fasián plan vergonha comparadas a las daus petits borgés que las avián tan blanchas e tan netas. Deviam laissar los parents vendenhar sens nautres, massar soles las pomas e los cacaus e nos contentar de la qu’emportàvem dins la pòcha per la recreacion (e que sovent era minjada quitament avant d’arribar a l’escòla !)

E las chastanhas que tombavan. La mair nos en emplissiá ben una pòcha mas las deviam minjar frejas e quo era pas tan bon coma las que nos fasiam grilhar dins la chaminèia. E de las veire surtir d’un pelon (bogue) entredubert, quo es un plaser estetic rare. Esperar dijòus, esperar diumenc, que quo era pas lo dimercres mas lo dijòus que las escòlas eran barradas e que lo dissabde era un jorn normau.

Quo es un temps que las sentors montan de la terra quand a enfin son content d’aiga de plueja. L’estiu sent bon nonmas lo ser quand lo solelh se coija. Au temps de la rentrada, tot sent a bon e chanja de sentor a chasca ora dau jorn : sentors de fuelha umida, de faugiera, de piau de sauvagina, de frucha tròp madura, de fermentacion…

E de botareus (cèpes)! Totjorn quo era lo moment que chausissián per surtir. A ! que lor en ai vougut per quò ! E coma n’ai vougut a la rentrada de me privar de queu plaser, de quelas fòrmas devinadas jos la fuelha. E de quelas sentors raras.

Dau temps de l’escòla comunala, quò podiá enquera passar : aviam lo chamin a far per i anar. Daus còps arribavem ben en retard. Fau dire que quo es lo moment (emb lo primtemps) que l’escòla bartassiera (l’école buissonnière) es la mai plasenta. E lo ser podiam tornar quasiment a la nuech, portant quauques braçats de botareus massats en rota.

Mas dau temps de l’internat en vila, quo era pas parier. L’internat es suportable nonmàs en ivern ! E quand fauguet trabalhar, quo era pas mielhs : totjorn los botareus esperavan la fin de las vacanças…

Las melhors rentradas que ai conegut, fin finala, fugueren las de l’universitat : eran tardieras, los rasims eran vendenhats, los cacaus massats, las pomas se fruncissián sus la palha, las chastanhas eran au cledier (séchoir à noix, prunes et châtaignes), los botareus se fasián rares… E la gaulha (la boue) ganhava los codercs e los chamins. Las gruas eran passadas. Lo freg anava ‘ribar.

Micheu Chapduelh

Messatge de Joan-Micheu Bardou. Si sa bona ideia vos agrada, lo podetz contactar au corric seguent: bardou.jeanmichel@gmail.com

Adiu brave monde

Sabetz o benleu pas, mas quò vai ésser la Felibrejada a Sent Abre los 5, 6 e 7 de julhet venants.
I sei personalament implicat, tant coma responsable daus talhiers de lenga alentorn que coma passaire de cultura (e un pauc de lenga) dins las accions pre-felibrencas destinadas aus dròlles dins las escòlas daus ranvers, ente una brava campanha de sensibilisacion fuguet menada dempuei mai de tres mes.
Questa annada, l'accent vòu èsser portat sur la visibilitat de la lenga, qu'es pas totjorn tròp presenta dins quela manifestacion. Quò es una volontat pas nonmàs dau Bornat e de sa presidenta Christel Gregoire - 'la i es totparier particuliarament sensibla - , mas tanben de totas las associacions que se son mobilisadas dins quela piada.
Dins l'encastre de l'espaci reservat aus autors e aus editors, en plen mitant de la festa, avem reservat una plaça aus talhiers de lenga, entre botarem una carta daus talhiers e cafés occitans de Dordonha. I volem botar la lenga en vuda, e subretot en auvida. Lo vòle viure coma un espaci de rencontra e de descuberta.
Perpausí au monde daus talhiers de Vertelhac e Sent Abre que mene d'i venir far de las legidas de textes de lors chausidas. Daus uns son de consent, mas me sei pensat que quò seriá pas oneste de pas de drubir la perpausicion a mai de monde, per donar a auvir los diferents biais de dire de nòtres ranvers.
Laidonc, si avetz dau monde dins vòtres talhiers qu'an previst de venir a la Felibrejada, e que se senten de participar a quela experiéncia per far un pauc de legida o tot simplament platussar un momenton per lo plaser d'auvir e de far auvir la lenga, son los benvenguts, quau que siá lo moment e quala que siá la durada que podràn i consacrar.
Dins la perspectiva d'una legida (quala que siá, extrach de libres, dialògues, poesia, textes personaus... a condicions que sián pas
polemics, l'idéia estant de donar a auvir la lenga, pas de favorisar daus brejadis), quò m'ajudariá de saber qui vòu legir  e que van legir, e si possible a quau moment de la jornada (matin, aprep-miegjorn, una forcheta d'ora). Aurem la possibilitat d'èsser sonorisat. Sabe que la perpausicion pòt vos semblar tardiera, mas aviam pas enquera completament adobat l'organisacion, e podiam pas tròp comunicar sens saber çò que se podria perpausar. Quò es per quò que queste corric pren mai que mai la fòrma d'una convidacion informala, e que donaram a quel espaci una vocacion de luòc de rencontra que la fòrma podrá, dins las annadas venantas, evoluar en tenir compte de l'experiéncia.

Per 'chabar, vau mandar queu corric a quauquas adeças que coneisse de menaires de talhiers, fasetz segre a vòstres elevas e tanben a d'autres talhiers si podetz.
Vos meceje per avança de vòstra participacion.

Amistosament.

Joan Micheu Bardou