Une chronique en deux parties de Jan-Peire Reidi sur les fameuses particules fines, dont on parle partout, phénomène qui touche désormais le Périgord Vert ! Le bois de chauffage, paraît-il...
Commençons par un « dire » de la grand-mère de Jan-Peire :
«– As la poscha, Guilhem ?
– O òc-es, nòstra Jana, mai bien ! »
( Tu tousses,( tu as la toux) Guillaume ? Oh, oui, notre Jeanne, et bien, encore ! »
E dire que me cresiá un modele de vertut ecologista, me que fau bruslar lo boesc de mos bòscs per chaufar la maison ! Era-quò pas una energia renovelabla ? D’acòrd, deviá ben metre de l’eissença dins la tronçonerza e dau fiole dins lo pitit tractor, mas la quantitat que me faliá ’nava pas cherchar bien loenh ! Ren a veire emb los subrepetroliers que treven las mars dau monde e que, daus còps, nos laissen lo brave present de lur charjament de petròli sus las plajas e los rochiers dau litorau. Pas de comparason emb los avions que an mestier de sai pas quantben de litres de querosene per lurs viatges intercontinentaus, e quitament pas de rapòrt emb los camions que empoisonen l’aer de las grandas vilas. Non, un plen d’eissença dins la tronçoneurza era pro per una ora de trabalh dins los bòscs, sieis litres de fiole dins lo pitit tractor fasian virar lo fendedor una jornada de temps e faliá pas mai de quauquas diesenas de litres carburant per copar las quatre braças de boesc que fasiam bruslar dins l’annada. Quò me costava pas char. Trobava mon bilanç carbone plan acceptable. Quo era un plaser de far montar e davalar las buschas dins la bena emb lo levatge idraulic o ben de far segre daus bilhons de chaisne e de chastenh darreir lo tractor. Jauvissiá de mas pitas jòias mecanicas emb l’innocéncia d’un mainatge. Me carrava davant lo pilòt de boesc per la fotò. Conhavam las pitas buschas dins lo fornet en tota bona consciéncia. Fasiá bon dins la maison.E ben, vei, darnierament, i aguet l’episòdi de pollucion que se’n parlet tant...( de segre...)
Jan-Peire Reidi