Quo era tanben lo reiaume de las serps emb un sobeiran cranhut. Entau, dins la Dobla, lo cingle, serp emb daus muscles e daus cròcs, qu’es pas verenosa mas qu’es sens pietat per estofar quau que siá que s’apropchava sens far atencion de son jaciaud onte engulissiá sens s’arrestar per los constants besonhs de sos sieis a uech metres de còrs gròs coma la jarra. Serp qu’era pas bric mitica e que monstraven la testa pariera coma la d’un brochet emb daus cròs de l’uelh voides mas que l’òm se figurava capables d’aver portat los fuòcs de l’embelinament e de la mòrt. E quelas serps de tots semens trevaven lo trabalh daus champs o daus bòscs dau monde de per ençai, talament fasián de las victimas a veren-en-vòles-aquí-n’as, daus uns jorns d’auratge que los rendián fòlas, folia contra qui los « enclovaires » de viperas podián ren, ilhs que tot-parier ‘ribaven, emb de las pregieras e daus gestes magics, a las empaichar d’apropchar los fens onte s’amagaven en cercha de mans per fissar.
Ne’n veguí tot plen ma pita enfància, fermijant tot lo long de las nauvas, o b’etot aus pès de las ròchas, talament que anuech enquera dins las rocalhas, las gresas o las estolhas, i a la projeccion de las fotòs de quelas salopariás dau diable e que ne’n vese onte i a pas mas onte porriá se’n trobar.
E, coma per mielhs joslinhar la fantasmagoria de queu país vispolat per las trevanças, un daus chamins secrets que va vers Compostela lo traversava, drenant per ençai daus vrais e daus faus cauquilhards, cerchant lor pan de segur coma daus traina-biaças privilegiats. O b’etot enquera, daus Crists-Chaminaires que vese enquera lo pièger demest ilhs, magre e esblanchurit penitent vestit entau per plaire a Diu (que, quo es vrai, ne’n demanda pas tant per los sents repentiments !), valent-a-dire de gaire ren sus la peu mas de tot sus l’eschina e la testa. Fau aver vist passar coma dins una chaucha-vielha quilhs personatges de pas creire en sofrença de còrs, a penas cruberts emb una sacha de juta balhada per quauque monier apietosit, trainant emb l’espatla una pesenta crotz de sapin o de casse. Fau aver vist lor còrs pesar lo doble jos lo fais, ilhs-mesmes crotz d’òs crostada emb totas las saletats de la rota e dau ceu. Fau aver vist lo sang calhat sus lor front per las arpiadas d’una corona de romzes presa aus plais dau chamin e totjorn renovelada. Fau aver vist lor regard absent de queu monde, espiant per terra, indiferent a las mocariás daus pitits o b’etot a la pietat daus grands : lor regard totjorn lonh davant ilhs, desjà quasiment ‘ribat au sublime Compostela, tot-parier enquera a tres cents legas. E tot quò d’aquí dins un rasclament de ferralhas, maisei que se trobava, çai e lai sus lor passatge, de las armas pro pietadosas per clavelar un esclòp en fer a la pauta de la crotz, per ‘mor que s’usesse pas tròp viste, o per ‘crochar de las eschinlas per las vachas aus braç en boesc per ‘mor que lo « Crist » demoresse en contact emb la realitat e s’endurmesse pas de lassiera en marchar... Òc, fau aver vist o auvit quilhs extraordinaris tesmonhatges per comprener la vertadiera existéncia d’un Diu-Grand, mas farjat emb tots los pitits dius pagans, totjorn aquí, per lo moment amagats e exigents, tainós coma la raca en esperar lor retorn victoriós, maisei que senhorejaven totjorn per la supersticion.
Ranvers onte deviá tornar mai d’un còp quand ere dròlle, endurant de las estrementidas novelas, descrubissent chasque còp d’enqueras mai negras maniganças de la maucresença nativa, en far de las novelas constatacions que apilotave en pagalha, quasiment materialisadas, dins lo granier de mon enfància : idòlas talhadas dins la fanha durcida coma un ròc ; espleitas magicas pestridas dins de la nibla solida e imatges pagans pinturats emb dau sang que se pòt pas esfaciar sus la prumiera peira dau passat, sarrant quelas richessas que mon eime anava aver rudament mestier per sos pretzfachs a venir : l’arqueologia, lo folclòre, lo contatge e l’escritura, tots goluts de remembranças.
Claude Seignolle, Una Enfància fachilhièra, in L’âpre verdeur des légendes, textes de Claude Seignolle choisis et traduits en occitan par Jean-Claude Dugros, Éditions de l’Anguis, Mussidan, 2010, p. 39-40.