E quò contunha… cronica de Joan Ganhaire
Una autra cronica de Vent l'i bufa, per Joan Ganhaire
°°
Un que fai òrre, e qu’es plan de meschanta umor, quo es lo Maximin Brandisson. Un còp de mai, era estat boissat a las eleccions, e bravament. Son ideia d’aver embarcat lo paubre Tranuja quí-dedins aviá pas fait miracle. Lo monde z’avián prengut per mau d’entau se fotre de ilhs e d’aver demai ridiculizat quauqu’un que finalament, aimavan bien. ‘Via obtengut tres votz, pas una de mai : la soa de segur, a mens que se fugués trompat au darrier moment, mas quò l’agués estonat, e las de dos ciutaans intelligents, coratjós, responsables. Quo era pietat de veire que dins entau una comuna, i ‘viá si tant pauc de monde que comprenguessan las chausas ! Sa quita familha li ‘viá fait comprener que ‘vián pas votat per eu, mas lo Joanton que a obludat d’èsser con, li faguet tot un discors per li explicar que si ‘vián pas donat lor votz a lor pair bien aimat, quo era perqué volián pas que desvirès de son trabalh, que era de far valer son ben, segur, mas tanben d’aportar tant que podiá a lor mair e a ilhs dos sa luminosa bontat d’espós e sa chalorosa preséncia de pair. E lo Maximin s’era uflat davant tant d’amor filiau.
Mas çò que li pudiá lo mai dins quel afar, quo era de saber que, en mai de la vesta que los Chantagreus li ‘vián fait massar, quauques uns daus mai tinhós vendrián enquera li ne’n pendilhar una davant chas se. Los còps d’avant, quò ‘viá pas mancat. Un còp quo era estat en naut de la chaminèia, un autre còp a la bela cima d’un nogier, un autre còp, en s’esvelhar,’viá trobat un brave pinhier bien plumat pincat au mitan de sa bassa-cort, e a la cima, l’inevitable manteu que se bolegava gentament dins lo vent dau matin.
Mas queste còp, los filhs de vessas ne’n serián per lors despens. Lo Maximin velhava. Quò fasiá quatre nuechs que passava a subechar detràs lo chastanh que fai lo conh dau chamin que mena chas se. D’aquí, podiá pas mancar los penlants que ‘navan s’amenar. A portada de man, ‘viá sos dos fusilhs charjats de gròssa sau. I auriá quauquas fessas chantagrelas que ‘navan cosinar un moment. E lo Maximin ne’n risiá tot sol.
Quo era per la nuech a venir, quauqua ren zo li disiá. Sus lo còp de dietz oras, aviá laissat sa maison. Tot era tranquille, la Mion era au liech dempuei mieja ora, los goiats eran partits au borg far quauquas chenadas. Tot durmiá, l’estable era silenciós, las polas eran retiradas, las pintarras enjucadas dins lo telhòu. I ‘viá nonmàs quela garça de Bramafòrt, la sauma, que ‘viá levat lo luquet de son barradís per ‘nar codar ente faliá pas.
E lo gach ‘viá començat. La nuech era un pauc frescha, mas lo rossinhòu envoiava desjà son chant de patz. Per moments, una choita siulava, un chen, au lonh, japava. Quò seriá estat una brava nuech, si los òmes ‘vián pas decidit de ne’n far un temps de guerra.
Los uelhs pilhonants, lo Maximin gaitava. De temps en temps, se voijava una bona lampiada de cafe que teniá bien chaud dins un termòs. Tot d’un còp, trassalhit. Un bruch de peira que rodela era montat dau chamin. E aura, podiá auvir los pas, los pas de la tropelada que veniá per se fotre de eu. Mas seriá bien reçaubuda ! Lo Maximin retenguet lo rire meschant que li montet a las dents. Lentament portet a l’espatla lo prumier de sos dos fusilhs. Au bot de la mira, sos uelhs avesats a la sorniera vesián la caforcha. « Venen de drecha », se penset-eu. Fectivament, una siloeta que preniá quitament pas la pena de se clachar, prenguet lo cobde. « Aprochatz..., aprochatz… enquera… »Lo Maximin i tenguet pus, laschet sas doas petadas au còp, trapet son autre fusilh, tornet tirar, planhent nonmàs de pas aver de mitralhaira per esbocinar tota quela racalha.
A la caforcha, quò fasiá òrre, quò badava, quò s’esbramelava, e lo Maximin sentit son còr s’uflar de jòia. Quant de fessas traucadas, quant d’aurelhas eissicadas, quant de charas que demorarián ufladas tres setmanas de temps ! En lai, una votz contunhava de unlar a la mòrt. D’un sole còp, lo Maximin tendet l’aurelha. Quela votz, la coneissiá. Qui quo era que ‘viá massar la charja ? Lo Milon Chapeirós ? Lo Chaunhableda ? Lo Chiqueton ? E non pas fotre ! Quela votz, que aguessetz dich una seja trapada a copar ‘na peira, que semblava un portau mau olivat que quauqu’un aguès fach ‘nar e venir, quela votz que la dolor ‘viá facha quasi umana, quo era la de… E ben òc, de segur, quo era la votz de Bramafòrt, sa pròpria sauma !
Lo Maximin ne’n demoret mut de rauja e de onta en espiar la paubra bestia que montava lo chamin en boiticar. S’avancet a son encontre e faguet lopiar sa lampa. Per de las aurelhas eissicadas, quo era de las aurelhas eissicadas, aguessetz dich de la dentela… E son morre era coma ‘na tomata espetada. Mas urosadament, i ‘viá pas mai de degalhs. La paubra bestia era estada bien protegida per lo manteu subrebeu que daus meschants li ‘vián engulhat a las pautas de davant, los pans rabatuts su l’eschina ente eran bien botonats. Lo Maximin aguet coma un virament de testa, e se deguet sietar au mitan dau chamin, la testa entre las mans. La sauma estonada, s’arrestet de gemar, lo sinet, li lerpet la figura, e suausament, delicadament, sens racha, mas per se reviscolar, se trapet de li chaunhar la casqueta.
Joan Ganhaire, Cronicas de Vent l'i bufa
Lien permanent
Catégories : Joan Ganhaire
E aura, veiqui tres chançons...