Patric Ratineaud nos fai segre daus textes extrachs dau « Boirador dins lo topin » per André Dexet que son chafre era « Panasòu », per ‘mor qu’era de « Panazol » en Viniana Nauta – Faguet beucòp de publicacions e parlava sus radiò Limòtges – A tornat trobar quauques libretons de las annadas… 1950/1960… Veiqui "Las l’i lutjaran ben !".

Chas Janleri, dau vilatge de Farralana, avián un dròlle que s’apelava Étienne mas l’apelavan Tiene e lu pus sovent Tienisson.

Queu goiat ’nava ’ver sos dietz ans. Eu n’era pas v-òrre, mas eu ’viá ’na bien gròssa testa per son atge. Los autres goiats se mocavan de se e per lu far enratjar, l’apelavan testa d’asne, testa de

topina, testa de coia. Quò ’chabava totjorn per de las disputas. Ilhs se fleunavan coma daus chens a còps de sòcas, a cops de baston, las peiras ne’n brundissian. Un beu ser, nòstre Tienisson ’ribet maison emb-d’un uelh tan gròs coma lu d’una breta. Eu ’viá ’trapat ’na peira per lu chais. Eu disset a sa mair en ’ribar :

- Dija mair, ne vòle pus tornar a l’escòla, los autres ne me fan mas enratjar. A causa que ai ’na gròssa testa ilhs m’apelen de tots los noms.

- Mas mon pitit, as pas ‘na gròssa testa, disset la mair Janleri per lu consolar, d’alhors, deman mandin ‘nirai trobar l’institutor per far punir quilhs sales goiats.

Çò que fuguet dich fuguet fach. L’endeman mandin, ’la ’net trobar mossur Tirapiaus l’institutor e li ’contet los malurs de son filh.

- Qu’es bien, disset mossur Tirapiaus, io velharai a çò que se tòrna pas renovelar.

Eu prevenguet los elevas que se ‘resteren pendent quauques temps.

Dau còp, Tienisson aviá obludat qu’eu ’viá ‘na gròssa testa quand un beu mandin sa mair li disset :

- Dija, Tiene, en tornant de l’escòla, tu passaràs chas Fretalissa lu merchand de granas e tu portaràs las dietz liuras de pompiras de semença, de las favas a semnar que ton pair ’viá comandat, qu’es bien temps de zo semnar.

- Vòle bien çò ditz Tienisson, mas ente las metrai-io ?

- E, mas tu ses ben tròp bestia e en pena de ren, paubre pitit. ’Nauràs mas las conhar dins ta casqueta : las l’i lutjaran ben !

Patric Ratineaud nos fai segre daus textes extrachs dau « Boirador dins lo topin » per André Dexet que son chafre era « Panasòu », per ‘mor qu’era de « Panazol » en Viniana Nauta – Faguet beucòp de publicacions e parlava sus radiò Limòtges – A tornat trobar quauques libretons de las annadas… 1950/1960… Veiqui "Nos las beuram ben !".

Vos parle de quò, i a ben ‘na cinquantena d’ans…

Lu grand Jan de Plenatòrta e sa femna la Madelin avián ‘nat a nòça chas daus cosins. ‘Quilhs cosins avián quauques sòus e ‘vián ‘chaptat ‘na pompa, çò que lur eschivava bien de tirar l’aiga dau potz a selhadas. Lu grand Jan remarquet ‘quela pompa e un còp ‘ribat a la maison, eu ne’n parlet a sa femna que fuguet d’acòrd per ne’n’chaptar una.

E veiquí mon Jan partit en vila emb son borricon. Eu aviá obludat de prener l’adreça d’un merchand de pompas avant que de partir, mas eu se disset : « Tant pieg, i’ trobarai ben quand serai ‘ribat a Limòtges ».

Quand eu fuguet en vila, eu se botet de segre las ruas las unas apres las autras, mas eu veguet pas de magazin de pompas…

Miegjorn s’apruesmava, fasiá chaud e quò començava de l’enervar quand eu veguet ‘na granda botica ente l’i aviá marcat sus la vitrina « Pompes funèbres »

- A ! faguet Jan, ‘questa vetz ai trobat. Ne’n ai auvit parlar de ’queu magazin e quò deu èsser ’na bona marca.

Un mossur ’bilhat de negre s’avancet e li disset :

- Que desiratz-vos, mossur ?

- Io voldriá ‘na pompa per eschivar a la Madelin de s’eschinar a tirar las selhas dau potz.

- Mas, mossur, disset l’autre, vos fatz error. Aquí nos vendem pas de pompas. Nos vendem mas de las bierras o ben tot des las coronas.

- E ben, responguet Jan, i’ auriá tant aimat un veire de vin, mas… portatz doas bierras, ten ! En ‘questa chalor, nos las beuram ben !

Patric Ratineaud nos fai segre daus textes extrachs dau « Boirador dins lo topin » per André Dexet que son chafre era « Panasòu », per ‘mor qu’era de « Panazol » en Viniana Nauta – Faguet beucòp de publicacions e parlava sus radiò Limòtges – A tornat trobar quauques libretons de las annadas… 1950/1960… Veiqui "Lo mot de passa".

Qu’era pendent la guerra de seissanta-dietz. A-d’una caforcha de rotas l’i se trobava un pòste de garda e qu’era au torn de Michelon que demorava a las Vinhas de Panasòu de prener la faccion.

Lu sergent li balhet la consigna :

- Tu ‘restaras tots ‘quilhs que voldrán passar, en credar : « Halte-là ! » doas vetz e si, avancen totjorn, diras : « Halte-là ou je fais feu ! ». Si avancen totjorn, tu tiraras dedins. A ‘quilhs que se plantarán, tu damandaras lu mot de passa. Auei qu’es « Panasòu », lu mot de passa. Tots ‘quilhs que dirán « Panasòu », tu los laissaras passar. Compres ?

- Oui, ai bien compres, sergent, vai-te’n tranquille.

E veiquí Michelon tot sol, plantat sus la rota avecque son fusilh e sa baïoneta.

De temps en temps se presentava quauque sodard a pè, o ben un d’a chavau ‘talat apres ‘na chareta o ben quauque oficier que sabiá pas que far.

- Halte-là ! credava Michelon.

Ilhs se plantavan dijant « Panasòu ! » e contunhavan lur chamin.

Tot d’un còp, veiquí un luòc-tenent que se ‘restet pas… Qu’esmaliguet Michelon que sarret son fusilh en credar :

- Halte-là deux fois ou je fais feu ! »

Lu luòc-tenent se plantet. Michelon li damandet lu mot de passa. L’autre lu sabiá pas mas eu disset a Michelon qu’eu era ’n’amic de son capitani e qu’eu ‘viá bien besonh de lu veire. Eu li contet tot plen de besunhas mas Michelon voliá pas lu laissar passar. A fòrça, lu gradat s’esmaliguet a son torn e eu disset a Michelon :

- Pour un limousin, vous êtes aussi têtu qu’un breton !

- N’i a pas mai de breta que de breton que disset Michelon. La consigna, qu’es la consigna. Lu sergent m’a dich de laissar passar degun tant que vos diretz pas « Panasòu », n’i a ren a far, vos laissarai pas passar ! Vòle pas me far punir, me ! Anetz, fasetz coma los autres, dijatz « Panasòu ! », mon luòc-tenent !

Lu luòc-tenent disset « Panasòu ! » e eu passet…