Adiu, brave monde daus talhiers de lenga mai d'alhors!

Un texte de Jan-Peire Reidi per vòstra rentrada. Se pòt contunhar o completar sens fin !

°°

Los jòunes viven dins las grandas vilas, los vielhs a Javerlhac.

Daus jòunes, benleu elevats dins una familha patriarcala africana, laissen lur plaça aus vielhs dins lo metrò. Los autres demòren sietats, parlen tot sols a lur chause dins l’aurelha, escriven sus lur telefonet.

Los vielhs son pas espés au mitan de tots los jòunes dins las charrieras de la metropòli. Se senten vielhs.

Los vielhs son ’bilhats coma a la fin dau segle passat.

Las jòunas dròllas son ’bilhadas de chamisetas que lur crueben pas l’embonilh e de culòtas blanchas que laissen veire lurs jarras nudas. La brava peu lena de lurs jarras pòrta daus dessenhs plan òrres per ’bismar lo còrs gente que lo bon Diu lur a donat. Los dròlles, ’bilhats de culòtas que lur ’rieben aus janoelhs, an daus dessenhs sus los braç e sus lurs chambas borrudas.

Los vielhs se sieten a taula per minjar. Los jòunes esperen lur torn a la bolenjariá per ’chaptar daus entrepans e de la piqueta sucrada venduda dins de las bóitias de conserva. 

Los jòunes cònhen beucòp de besunha chara mai gaire jauventa dins lur jòune còrs. Los jòunes maluros saben se far dau mau.

Los jòunes parlen beucòp, longtemps, redde, pas pro fòrt. Parlen pas parier coma los vielhs. Los vielhs comprenen pas, auven pas.

Los vielhs parlen entre ilhs de lurs prostatas, lurs medecins, lurs dolors au janoelh, a l’ancha, l’espatla, l’eschina. Passen un mes en cura tots los ans per tornar jòunes.

Los jòunes van a daus concerts e de las bóitias que menen beucòp de bruch.

Los vielhs que pòden fan de las randonadas per pas venir vielhs. Van escoltar de la musica mai delicada que la daus jòunes, de la conferenças. Van a l’auberja. Beucòp beven l’apreritiu ensemble, fan a las bolas, au loto, a las cartas. De las tropas de vielhs se permenen en autobús.

Los vielhs cherchen a se far dau ben.

Los jòunes trabalhen per pàiar los vielhs que cherchen a se far dau ben.

Los vielhs son tròp riches, tròp paubres.

Los vielhs riches son aguissables quand son esmalits, esmalits d’estre vielhs, esmalits d’estre esmalits. Garden lurs sòus, lur ben, lo poder, tròp de temps. Saben pas que van morir.

Los jòunes son bolegaires, preissats, impacients. Migren. Vòlen far. Fan sens saber. Aprenen, fan autrament.

Los vielhs son plan uros quand aimen, aiden, mai que an jamai agut le temps d’aidar, d’aimar,

los vielhs, los jòunes, los pitits, los paubres maluros ;

uros d’aimar l’amor.

Los jòunes biquen. Chamgen sovent, daus còps tròp tòst, daus còps tròp tard.

Los vielhs que son vielhs tròben que tot lur pesa. Lur taina de morir – o benleu pas.

Los jòunes an totjorn rason, mai que mai quand venen un pauc pus vielhs a que los vielhs son pus au chamin. Quo es mielhs entau.

( Lo texte se pòt contunhar o completar sens fin.)

A Javerlhac, lo 10 de setembre de 2023

Jan-Peire Reidi