Dins lo vilatge desert en ivern, en davalant lo pitit chamin baptisat « Impasse de las Charrieras », pense a tota 'quela gent que vivian 'quí, dins las annadas 1950, aura dispareguts...
A gaucha, la pita maison de la Fauriena, granda femna drecha, 'bilhada de negre, coifada d'un colet, aus dets plejats que m'impressionavan (n'un diriá aura que 'la sufriá de la malaudia de Dupuytren) que l'empaichava pas de far son vargier en naut de l'escalier de peira e que me balhava daus plants de « ribans », sòrta d'erba de la pampá invasiva... e... qu'a, aura, tot envasit !
Coma 'l'aviá 'na chabra que 'la fasiá chabridar tots los ans, au printemps...(me sovene de l'odor fòrta dau boc, quand veniá, que me portava lo vent dau chamin !), 'la me laissava anar jugar coma 'quilhs dos pitits bidons ! Quau bonur de los veire espingar, plen d'energia e se potonar !
Aura, l'estable es formidablament convertida, en cosina d'estiu per daus noveus vesins angles qu'an beucòp de gost.
Juste a costat, la chaudiera de la Janeta que fumava, ente fasiá cueire sos chauls e pinambors de la bacada per una gròssa tròia que viviá dins un tot pitit estable enconhassat dins lo mur en fàcia, darrier 'na pòrta en boesc, juste sos lo vargier. Lo forn s'es esbolhat, lo mur tanben e demòren de las grossas peiras que rollen daus còps dins lo chamin.
Dins l'espaci de la maison dau relotgier, que fuguet rasada per empeirar lo chamin dau Maurin, duermen las veituras d'un vesin colleccionaire de Citroën CX.
La granja dau relotogier esbolhada aitot, se garnis de rondres, de nosilhieras e de pès de noah. vinha que pòrta d'enquera daus rasims dins lo plais.
Au n° 60, la pita maison d'Enric aus contravents verts, ren n'a bujat dempuei son despart en 1993 ente s'aviá endurmit una nuech, per l'eternitat... que faguèt dire au medecin vengut lo matin per constatar sa mòrt «il sourit, il ne s'est même pas rendu compte qu'il était parti ! ». Un chastenh a frotjat en naut dau vargier, la pintura daus contravents s'es escalhada, lo bas de la pòrta es ronhada per l'umiditat mas ten d'enquera. Enric, un vesin discret qu'aimava rendre service aus uns e aus autres. Sa mair, la Françèsa, apres sos acoijaments, partiá chas daus borgés de Charanta per balhar son lach. Era nurriça. Bien tractada, bien nurrida, 'la deviá pas pensar a sos pitits que beurian lo lach de la chabra... Enric ne'n aviá segurament sufert mas n'un ne'n parlava pas a 'quela epòca...
Eu trabalhava coma obrier agricòle chas los uns e los autres. Era nurrit, un pauc paiat... Partiá lo matin dabora en petaron e tornava a la nuech.
A la retirada, qu'era un plaser de l'auvir s'esbadalhar benaise, au moment de la siesta ! Aimava peschar a son estanchon... eu desvirava quauquas peiras dau chamin per trobar daus vermes qu'eu barrava dins un bocau de chicoreia e lo veiquí partit per l'apres-miegjorn a peschar sas carpas.
Un jorn, apres daus tractaments contra las meschantas erbas dins las terras dau dessus, las carpas monteren totas a la surfaça, ventre en l'aer... lo pescha fuguet 'chabada.
Aviá barrat son coderc per elevar quauques moltons, per lo plaser... un pitit anheu, qu'èra estat oblijat de nurrir, lo seguiá pertot !
N'un diriá auei qu'eu aplicava l’idéia de « sobrieté heureuse » dins nòstra societat de consomacion : un jorn, son botilhon en cuer de bona qualitat prenguèt l'aiga, dau biais drech e quò l'esmalissiá d'estre oblijat de 'chaptar un autre parelh... « la chauçura gaucha 'nava plan bien » !
Bien entendut, la linga que se parlava dins lo chamin era sustot l'occitan.
Autre monde, autras valors.... autra faiçon de viure...
Jaumeta Beauzetie
Information transmise par Lo Bornat dau Perigòrd