L'emission "Cara a cara" a fach a una intervista de Patric Ratineaud, dau PNR Perigòrd Lemosin a l'occasion dau Festival dau Cort Cort Metratge de Mencinhac en novembre 2017.

De veire, Cara a cara n° 32: http://www.octele.com/video-oc/cara-a-cara.html

Peiraguda et Jan de Nadau étaient à Oxford à l'invitation des Oxford Trobadors de Denis Noble, anglais et périgourdin de Vanxains, il y ont interprété de nombreuses chansons occitanes.

A voir le reportage sur France 3: https://www.facebook.com/France3Aquitaine/videos/vb.122567234453211/1659636324079620/?type=3&theater

Texte mandat per Jaumeta Beauzetie, de l'Union Occitane Camille Chabaneau de Nontron.

°°

Los Angles an lo Robin daus Bòscs, los Frances, Fanfan la Tulipa, los Danes, Till lo Coquin (l'espiègle) e ben nautres, dins nòstra tribù nòrd-occitana dau parlar en « é », nòstre justicier se 'pela « Burgou ».
Tot jòune, nòstre Burgou (Jan Gourinchas) dins son vilatge de la Nadalia, era plan escarrabilhat coma tots los pitits de son atge. Aimava montar aus aubres, trapar las escarabissas o las truchas dins los rius, far cueire las chastanhas dins los forns de fortuna qu'ilhs bastissian quand gardavan las vachas daus meitadiers.
Son pair, mareschau fabricava los clòus per farrar las vachas, los chavaus, los clòus de las suchas ò autres clòus per securisar las pòrtas.
Sa mair (la Margarita Chanteraud) era mòrta a sa naissença. Son pair se tornet maridar coma la Magarita Matribus, 'na brava femna qu'elevet tanben son frair, lo Mirou. Eran gaire riches. Vivian un pauc coma daus sauvatges !
Faguet son aprentissatge de maçon e a 20 ans, se metet a son compte.

Naissença d'una vocacion !

Un jorn, coma trabalhava chas un rentier, veguet la bòna qu'asticava l'argentariá de la maison. Ren a veire coma los culhiers negres de la paubra Margarita Matribus que l'i aviá servit de mair ! « La vita era pas justa. Daus temps que los uns trimavan per ren ganhar, d'autres fasian ripalha emb daus culhiers en argent. A, non ! Qu'era pas juste ! ». Lo ser, avant de se'n tornar, eu passet per la cosina, s'aprochet dau vaisselier... degun dins la peça. Eu tiret docetament lo tireton e « flau » … 'na partida de l'argentaria se trobet dins sa museta. Quò siriá lo prumier present qu'eu balhariá a la Margarita. E qu'es entau que nasquet sa vocacion « raubar los riches per balhar aus paubres ! »

Las pòrtas daus paradis !

N'um conta qu'un autre còp, eu se 'viá marcarat en tòrna . La Binchou qu'aviá la reputacion d'estre chena (avare) veniá de perdre son paubre òme. Quò se passava en feurier. Burgou rentra dins la maison, esvelha la femna e li passa las mans frejas sus lo front.

« Sei ton paubre òme, mas sei davant las pòrtas daus paradis, me fau daus sòus per puescher entrar... te'n preje, balha-me'n ! »
« Tu m'as fach paur... visa jos los linçòus, dins la boitia en fer ».
Burgou vai querre lo borsicon pendent que la femna se meta de januelhs e preja.

L'afar se montet a 1 000 francs !

Chas lo Liaunard de Dornasac, las « pòrtas dau Paradis » se drubiren per 2 000 F.

E qu'es entau que d'annadas en annadas, l'esquipa de Burgou era de mai en mai importanta.

Aidar los maluros

Quò pareis que fasian la festa tots los sers dins las auberjas dau coenh, Pueg'Gut, Marvau, Los Tres Ciriers e que se fasian pas prejar per far petar los talons per las borreias ! Quò chantava, quò risiá, quò fasiá brave e... se'n beviá de la piqueta ! En mai, se disian las novelas :

«sabetz que 'queu paubre maluros de Pierrichon, eu pòt pas paiar sa ferma e deu quitar sa maison avant la Sent-Micheu !»...

Burgou se leva e borra dau poenh sus la taula .
« Filh de lop, quò se passará pas entau ! ».

Aquí tota l'esquipa se cotiza per remborsar los detes e Burgou se'n vai trobar Pierrichon.
« Te veiquí los sòus, nos te los balhem mas sustot visa bien ente ton patron los sarra !»

Entau fuguet fait e los sòus torneren d'ente ilhs venian !

Far lo chat !

Sovent Bugou contrefasiá lo chat per mielhs drubir las tiretas e los placards. Una nuech, dos borges ronflavan dins lur liech, la femna, qu'aviá 'n'aurelha de lebre, disset a son òme :

«  As-tu auvit 'queu bruch ? »
« Qu'es ren, duerm ! responguet l'òme, quò deu estre nòstre chat ! »
« A-chat !» faguet la femna.
Burgou preniá son bonet e « plau-per-terra », contunhava son trabalh. La gent durmian uros.

Receta daus impòsts

Quantben eran-t-ilhs dins son grope ? Cinquanta ò mai ? Los gendarmas 'ribavan pas a lu culir. Enregistravan los planhs, qu'era tot !

 
Alaidonc, quand lo bruch aviá corgut que tota l'esquipa de Burgou siriá a Balarand per volar lo chasteu, tota la brigada se fretet las mans !

« 'Queu còp, nos los tenem ! »
Au diable, avian agachat tota la nuech darrier los plais. Ren ! Degun !

E sabetz çò que fasian los Burgous a 'queu moment ?
Eran deguisats en gendarmas e se fasian balhar la receta daus impòsts a Marvau e Samatiá !
Per nautres, volem pas saber coma a 'chabat Burgou. a-t-eu estat denonçat ? Es-t-eu mòrt dins la miseria ? Quò nos interessa pas !

Volem solament contunhar a contar sas aventuras, pensar qu'eu rendiá la justiça dins nòstre parçan  e dire aus pitits que son eberbits «tu ses ben coquin coma Burgou » !

Burgou a passat dins nòstra legenda !