Onte lo comissari Caüsac daus Ombradors e son equipa trapats de fodinar dins la carriera daus Cubertafont au mitant de la pissaratas  chaban per rencontrar una nauta siloeta negra emb sos dos chens pas tròp amistos...

°°

Fauguet gratissar un moment per pesser respondre a Gaëtan. Quo era presque tots daus Cubertafont, los que eran quí dedins. Troberem un Francès, mòrt en 34, segurament lo pair de quela frairina, grand-pair de Marius, e una Joana, mòrta en 56, segurament sa femna. Una tomba nos laisset embarrassats. L’era pròpa, sens liedre ni ren. Son locatari, un nommat Téofile Maseu, que l’ocupava pertant dempuei 1867 era estat visiblament prejat de laissar la plaça a quauqu’un mai, que sas òssas trainavan per costat, en-d-un triste pilòt. Un òrdre de Caüsac nos faguet espiar de prep e paupinhar lo debas de la peira tombala. Aviá rason coma d’avesat. Quauquas entalhas, un pauc de podra blancha de peira esbrijonada, fasián coneitre que, i ‘viá pas gaire, la lorda peira era estada bolegada, d’evidença per chamjament de locatari. Faudra tornar veire quí dedins. Mas bien segur, mossur lo comte, vam venir emb daus utils levar quela peira per i trobar Diu sap quala orror, marcatz bien que si quo es quela faròia de Marius, nòstra mission sera chabada e porrem nos en tornar chas nos en laissar que la plaça sauvestrosa au monde que i resten benleu, que avem enquera vut degun. Laissèrem lo cementeri, prenguèrem a man mança un sendareu que semblava tornar montar a la cima de la carriera e nos pesser tornar a la veitura. Lo solelh, aurà, era presque coijat, e nòstras ombras s’eilonjavan dau temps qu’un semblant de nuech començava d’emplir la carriera, e que quauques freulaments nos venián careçar lo chais e los piaus. Z’aimava pas, lo Gaëtan, mas sas bravas vinzeladas que siulavan de pertot portaván gaire de pertas demest las pissaratas que nos environavan coma si avián jamai vut d’èssers umans. Una butet la curiosetat jurcinc’a se venir entraupar dins la tinhassa eiriçada de nòstre mossur que cuget se’n esplamir e deguet sa vita sauva a l’intervencion eroïca de Franciscò que la rachet en mesme temps qu’una bona ponhada de piaus a la clòsca dau comte daus Obradors. Nos nos esperavam a nos far bladar de prumiera per lo tòrt fait a son integritat fisica. Silenci. Reddor. Aviá degut zo sentir avant nautres. “Qui setz vos ?” La nauta siloeta negra se destachava a contre-lutz e los dos beus labrits que s’esbagaunhavan a sos pès la fasián enquera mai esmanceiritz. La question de Gaëtan demoret sens responsa. Quo i es, ‘la vai nos fotre los chens aprep, e nautres avem pas de saumas per lor fotre una petnada sauvadoira . Mas non. D’un geste apasimant, los faguet coijar e se taser. Una votz grava trauquet la sorniera, aurà tombada sus lo causse. “Cherchatz Marius…” Quo era pas una question. “Laissatz lo tranquille. Vòu pas tornar. Vòu pas vos veire. Tornatz vos en d’ente venetz ‘vancès de tombar jos la malediccion de la Talhada. Quo es una plaça maudicha, maujauventa per los estrangiers…” Una larja volada recrochetanta de pissaratas venguet joslinhar sas paraulas e Gaëtan deguet rentrar la testa dins las espatlas.Quò l’empaischet pas de respondre a la sorna figura. “Volem lo veire, Marius, li parlar, auvir de sa gòrja que ne vòu pas venir coma nautres, ente es ? Es viu ?“ La responsa venguet redde.“ Es viu, en bona santat, velham sus eu, podetz me creire !” Los dos chens li coperen la paraula. Raunaments,  piaus eiriçats, babinhas retroçadas, quo era pas per nautres queste còp. En quauque luòc, sus lo causse, una peira aviá rudelat e elas doas bestias desliuradas bomberen totas dents defòra butidas per la man tenduda e lo crit sauvatge d’encoratjament de lor patrona. La tòca de quela chaça unlanta fariá mielhs de fugir que de se far massar per quelas doas cent liuras de violença e de gavaunhas eisserpelhantas. Lo quite Franciscò, que es pertant pas talament sensible poguet pas se tener de lançar un crid d’alarma plan inutile. Daus japaments de dolor nos vengueren còp sec e los dos chens tarderen pas a tornar, boiticants, aurelha bassa, coa entre las pautas. Fugueren remerciats d’una pita careça sur lo morre e d’un gratadís entre las aurelhas. Quò fai gaire quante un ven de massar una brava plumada, mas fagueren mina de se’n contentar. Dau prifond de la nuech venguet un long rachanament de victòria. La femna negra i respondet per una cordelada d’insultas que nos assabentet sus sa capacitat de replica. Lo filh de vessa de puridura de merda pudenta de carna de cuòu purit, me sovene pas de tot, se contentet d’una novela rachanada, mas una peira tirada de man de mestre manquet la femna d’un piau. Quo era fòu çò que s’ aimavan dins queu país. La tranquillitat semblava tornada. Gaëtan, que las pissaratas avián laissat, se plantet de tota sa nautor, lonja siloeta negra contre lonja siloeta negra. Sab pas si quo es quò, mas la femna semblet s’apasimar.( de segre)

Joan Ganhaire