S’es vut que, quante los vilauds anavan veire daus parents au vilatge, quo era ben rare si s’entornavan sens una dotzena de uòus, una granda pòcha de cacaus, quauque sac de pomas o de pompiras. I torní pensar darnierament, que una camarada de nòstra femna nos faguet plan rire. Nos parlet de sa bela-mair, que demorava dau costat de Jonzac, ente las terras son pus richas qu’emperaquí en Perigòrd. La vielha Sentongesa era pas china, mas quante donava a sa nòra de la bona besunha que fasiá venir, aviá costuma de li dire : « Les gorets en velant pu. »
Zo disiá benleu pas quand òfriá una botelha de bon conhac de la proprietat o ben una topina de grilhons…
Me rapelí z’aver auvit dire au país quante era goiat, mai que ma granda-mair zo trobet plan a sa mòda. ’Queu biais d’òfrir quauqua ren, plan maugracios e gaire elegant, que a l’aer de far passar la gent aprep los pòrcs, a de que ne’n chucar mai d’un ! Mas en realitat, quante òm coneis la gent dau país, òm compren que quo es de la generositat, un biais de dire : « Avetz pas mestier de m’estre reconeissent e de creire que me devetz quauqua ren ».
Dins lo temps, un present ne’n damandava un autre, e faliá far atencion de pas òfrir una chausa tròp chara, que l’autre, mens riche, auriá estat geinat per vos tornar un present de mesma valor. Ma femna en Sentonja e me a Nontron fuguerem elevats parier : per exemple, aimem pas ’ribar sens ren ente som convidats. Coneisse daus borgès plan educats, de bonas manieras, que son gaire larges e que migren pas tant de far plaser aus autres en los respectar. Fan coma si tot lur era degut e, tot bien pensat, la bela-mair de nòstra camarada aviá mai d’onor e de delicatessa.
Dins lo Sud-Oest dau 23 de decembre, un jornalista ditz que l’invencion dau Pair Nadau fai que los mainatges pòden far sens ’quela obligacion de receprocitat, e que, entau, la generositat daus parents, que esperen pas de reconeissença, garda sa noblessa. Ditz aitot que per los politicians, quo es lo contrari…
Crese far partida de los que la reconeissença lur fai pas paur, mai si pòde pas tornar tot çò que ai reçaubut. Aprep mon accident au mes de feurier, comprenguí e sentí mai que jamai la realitat de l’amistat occitana. Mercés a vautres tots e a vautras, que m’an aidat e sostengut mai que aguesse pogut esperar, e bona annada 2019, los amics ! Jan-Peire Reidi