Las reguitnadas de la Vielha
Lo monde disen que devem lo freg de la fin de feurier e la debuta de març a un episòde mòscovite o de Siberia...N'impòrta que!
Ai tornat trobar la vertadiera explicacion sur l'ofensiva dau Generau Ivern que nos fuguet donada per Micheu Chapduelh...Legissetz pusleu qui-dejos...
°°
Las reguitnadas de la Vielha
Las "reguitnadas de la Vielha" son los tres prumiers jorns de març. Au sense prumier, una "reguitnada", quo es lo movement que fai lo chavau per se desbarrasar d'un cavalier que l'embèstia o se defendre de quauqu'un o d'una bèstia en li lançar sos pès de darrier per un chais o per lo morre. Au sense figurat, quò vòu dire refusar se segre la penda que nos es impausada.
La "Vielha", avem desjà parlat d'ela dins los darriers jorns de genier emb los "jorns dela Vielha". Avem aquí una varianta (o una seguida) qu'es gaire coneguda en Perigòrd mas que se tròba tanben en Lengadòc, en Provença, en Daufinat… onte per contra se parla gaire daus "jorns de la vielha".
En quilhs temps donc, lo mauplasent Feurier, que 'viá pus nonmàs vint e uech jorns, arribava a sa fin e la Vielha era totjorn quí, totjorn tant galharda e desavenha. Se virant darrier davant, devers le mes que veniá de se ’chabar, li disset :
« Adiu, Feurier, ton paubre geu Non m’a fait rufar la peu Ni mai pialada ».
(Adieu, Février, ton pauvre gel n’a pu me gercer la peau ni me faire peler).
Alaidonc, Feurier damandet a Març de li prestar tres jorns per fin de jalar la Vielha, quela pretenciosa, e de la far se pialar ! Març disset de òc. Quo es entau que, l'annada que vos dise, feurier aguet trenta e un jorns e març comencet nonmas lo quatre! Mas la vielha fuguet jalada.
Feurier tenguet sa paraula e tornet los tres jorns a març. Mas dempuei, los tres prumiers jorns de març se remarcan per un retorn dau freg. Quo es quò, las "reguitnadas de la Vielha" e la granda paur daus vinhairons que la Sent-Aubin es lo prumier de quilhs tres jorns. E que sent Aubin es lo patron daus vinhairons dau Lengadòc ( onte "Aubin" se pronóncia coma "Au vin!" ) e que quo es eu que presida a la qualitat e a l'abonde de las vendenhas de l'annada.
Micheu Chapduelh