Ai conegut un òme, breton de naissença, que coneissiá pas lo chabròl. Pacientament l’i expliquèri tot çò que cal pas mancar de saber per far un bon chabròl e per en tirar en primièr lo plaser e en segond los benfachs. Come semblava pas convencut, e que i aviá a l’ostal un bolhon de favas-pommas de tèrra, copèri de lescas plan teunes d’una torta del jorn d’abans e un còp la sopa trempada e plan confida faguèrem chabròl . L’amic se boissèt las potas e d’un ton de professor anti-chabròl me diguèt ; «  Òc, ai compres : far chabròl quò’s encara una excusa per poder beure un còp de roge de mai ! » Aquí los bracs m’en tombèron ! Trobar nonmas la savor del vin dins un chabròl, quò’s un pecat impardonable ! E partiguèri doncas en crosada per valorizar las qualitats de nòstre car chabròl. Per aquò prenguèri doas afirmacions vertadièras emplegadas per los irreductibles d’aquesta religion : quand fai caud lo chabròl refresca e quand fai freg vos rescalfa ! Res de complicat a comprendre : quò’s simplament l’aplicacion de règlas de fisica.

L’estiu fai caud e los pòres de la pèl son druberts. Fasetz chabròl, e alara la pression que ven del mescladis sopa cauda-vin freg es talament granda que la susor e las umors sortisson per los pòres ont la calor los fai evaporar. E cadun sap que l’evaporacion dona del freg. Doncas quand fai caud, lo chabròl refresca ! C Q C D

L’ivèrn fai freg e los pòres de la pèl son barrats. Fasez chabròl, e alara la pression que ven del mescladis sopa cauda-vin freg es granda. Mas coma los pòres de la pèl son barrats la susor e las umors se pòdon par sortir. E la pression es talamant granda que se vire en compression. E cadun sap que la compression dona de la calor.

Doncas quand fai freg lo chabròl rescalfa ! C Q C D

Sabi pas se mon amic foguèt completament convencut per mon sermon, mas a comptar d’aquel jorn faguèt chabròl e ièu èri fier d’aver far un convertit.

Sèrgi Lespinassa