Que podèm ben se sovetar ?, de Joan-Pau Verdier
Veiqui lo bilhet de debuta d'annada dau famos cronicaire de França Blu Perigòrd, lo 5 de genier 2020.
°°
Braves ancians amics de 2019 e bons novels de 2020, ben lo bonjorn !
Avèm viscut una talament crana annada 2019, que sèi a me damandar çò que pòdi ben vos sovetar de mai per 2020 !
Cal se rapelar, perque l’òme a sovent tendéncia a doblidar tots los bons moments de la vita, çò que s’es passat d’agradiu lo long d’aquela mervelhosa annada que ven de s’acabar : los salaris qu’an aumentat d’un biais a n’i pas creire ; los produchs de la vita jornadièra que, al contrari, an diminuat ; los carburants coma lo gase l’electricitat e mesma la gasolina que lor cost an talament baissat que costan quitament pus res ; lo caumatge que fuguèt tant ‘restat que lo quite mot es pus emplejat ; los servicis publics de mai en mai al servici non pas de la rentabilitat mas del public ; los òmes politics qu’an dich totjorn la veritat e qu’an tengut totjorn totas lors promessas ; las fabulosas maussas donadas a la santat, l’educacion nacionala, a la cultura e a la justicia ; la miséria e las guerras que son nonmas derevant un meschant sovenir.
E òc, brave mond, cal pas totjorn raunhar e se migrar : ai lo grand plaser de vos rapelar que l’annada 2019 fuguèt una annada sens grevas e sens manifestacions, o alara si n’en aguèt las avèm pas vistas, avèm mesma pas vist lo mendre gilet rosseu, pas un sol pitit rond punh occupat, una annada ont fuguèt votat la setmana de 30 oras e la retirada pagada 1500 euròs minimom a 50 ans. Una annada ont fuguèt votat lo Smic a 2000 euròs e ont, de mai, fuguèt decidat que degun podiá tocar mai de cinc còps lo Smic en question. Una annada ont la França fuguèt championa del mond de rugbí, una annada ont las bancas, pusleu que d’especular, an partajat lors beneficis emb lor clientela. Una annada enquera ont tots los país del mond – disi ben tots los país- an decidit d’arrestar la pollucion de la terra en prener de las mesuras eficacias dins l’industria. Una annada a n’i pas creire ont la China es devenguda democratica e a respectat los drechs de l’òmes. Una annada fòrta per los drechs de las femnas e la proteccion deus mainatges. L’annada de la garison del cancer e del Sida.
Enquera mai incresable : 2019 fuguèt mesma l’annada ont la França a votat la Charta europenca sus las lengas regionalas que son endonc dins l’article 2 de la Constitucion !
Vesètz ben mond que 2019 fuguèt una annada fabulosa e que vesi pas çò que pòdi vos sovetar de mai bon per 2020.
En esperar de segur 2021…
Joan Pau Verdier