Ne'n avetz auvit parlar e l'avetz legit dins Sud-Oest : en novembre de l'an passat, la Comission Europenca a autorisat per cinc ans de mai l'utilisacion dau glifosate.

Los pais de l'Euròpa centrala ,novel Eldòradò dau complexe agro-chimique, mai los dau Nòrd, tant tastilhons d'abituda sur l'ecologia e que balhan de leiçons de democracia populara, si s'eran abstenguts d'en prumier, an votat fin finala per l'autorisacion. Pareis que la presa de contròlle en cors d'un gigant de la chimia american per un autre gigant de l'autre costat dau Rhin( los apelarem "Puei Sent" e "Balhaire" mas pas "Belhaire", per pas lor far de publicitat) era pas per ren dins quela decision , de segur liura de tota influença, pensatz.

Pendant queu temps, las belhas van continuar de crebar, farem ren tanpauc contre los perturbators endocrinians que tuan pauc per pauc òmes e bestias.

Urosadament, còp-sec d'abòrd, nòstre vertuos pais se botet en marcha per interdir jos tres ans son utilisacion, «  lo temps de trobar una alternativa », valent a dire un autre pesticide, una autra poison, que. Mas « quò es complicat », çò que sovent vòu dire qu'avem pas lo coratge per botar en plaça la solucion. Mas « i a pas enquera de plan B, podem pas nos en passar... »coma fasiam avant jusc'a las annadas 60 ? I a totplen de tecnicas modernas per se passar d'eisserbants e passar las granas au cruveu. Coma sovent, sem durs per los febles e febles e complasents per los poderos, per los « grands » de l'escriveire sarladés Esteve de La Boetia. « Son grands nonmàs perque nos sem botats de genolhs », escriguet-eu.

Mas, arser, una lusor d'esper !

Apres queu Waterloo de santat publica, la Comission Europenca vai lançar una granda consultacion publica sur los polinisators ( las abelhas, mas pas nonmas). L'i sei anat veire  ( https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/99dabe82-0d08-4141-ba33-7d7bc100fbb7?draftid=de313643-f19d-4d9d-952c-88e8e7ca8d23&surveylanguage=FR) e l'ai completada còp-sec.

Mas, me sei pausat de la questions, tot-parier. Perqué quela consultacion apres quela funesta decision ? Quela consultacion seria pas , per cas, una version moderna dau « Comitat Théodule », melhor faiçon d'enterrar un problema ? Simulacre de democracia participativa per ganhar dau temps o pusleu contunhar de ne'n perdre ?Sabem bien que las comissions, grandas o pitas chaban totas aus comuns... Mas bon, si « son grands », aimam pas tròp demorar « de genolhs », laidonc perdem ren a dire nòstre biais de pensar...quitament si ne'n fan ren.

Quò sera un pauc de brundis ( de buzz) par sauvar nòstras abelhas e nòstres enfants. Benleu.

Denis Gilabert.

Fotò: un belhaire e nòstre avenir: los goiassons e las belhas, a la darriera felibrejada dau Bornat dau Perigòrd, "Per lo miau e lo fisson".