Ai legit recentament qu'un grope de 300 regentas an decidat de se-mesme e de fòrça d'ensenhar l'escritura inclusiva dau francés aus goiassons, per fin de luchar contre las inegalitats femnas òmes. Lor argument es que "ensenhar aus enfants que lo masculin l'empòrta sur lo feminin ( au plurau) pòt pas farjar de la conciencias egalitarias". A bon.

Comprene de segur que los mestiers, los grades los titres deven aver sistematicament lor feminin, coma per exemple en occitan, i a totjorn un nom masculin e feminin, coma trobador(n.m.) trobairitz(n.f.). E en francés, i aviá : per exemple « docteur, doctoresse, auteur, autrice... ».Son un pauc oblidats uei , sei per los tornar utilisar o ne'n inventar, sens far de barbarismes, en respectar la logica de la lenga. Que los mots en «-teur » au masculin fan au feminin « -teuse » (chanteuse), « -trice » ( institutrice) o « -toresse »(doctoresse) mas jamai « -teure »(coma l'afrós« auteure »).

Cò que comprene pas, subretot de la part d'ensenhaires, quò es que saben pas o pusleu vòlen pas far (laidonc ensenhar e explicar) la diferença entre lo genre (gramaticau, lo masculin e lo feminin) e lo sexe ( masle o femela*), que nòstras lengas latinas portan totas. E òc, lo genre masculin est pas forçadament masle e lo feminin femela. Quò es una convencion sovent venguda dau latin. Los quites objects, "èssers inanimats" an un genre sens aver de sexe : una taula ( n.f.) perqué ?Quitament si es gròssa, fai pas de pitits ! Un mur(n.m.) : quitament si a un cròs o una protuberança es ni masle ni femela ! Los mots per parlar dau sexe de l'òme son sovent feminins ( las colhas) mai los per la femna son masculins ( los tetins).E lo animaus ? La choita masle, quò exista e quò es pas lo chavan ! Que dire de la lebre qu'es masculin en francés e feminin en òc ?

E ben òc, lo genre e lo sexe, quò es pas parier dins las lengas latinas. E tot aquò a ren a veire emb l'egalitat de drechs. Parle bien de drechs, que sem diferents, quitament si sem de la mesma espècia e meritam lo mesme respect. Aprener a respectar las diferencias sens far de ieraquias, e tanben mostrar tot çò qu'avem de comun, òc ; se batre per los mesmes drechs,òc ; luchar contra las novelas fòrmas de somission de la femna, òc. Mas avetz pas a transformar los umans en pitits èssers neutres, gris, asexuats, tristes, sens sabor ni color, ni odor, sens passat, sens avenir. Daus clònes, que. Laissatz nòstras lengas e nòstres enfants tranquilles. Un pauc mai de subtilitat e mens de maniqueisme pòt pas lor portar tòrt. E pensatz a l'amor, qu'es en mesme temps de genre masculin, feminin, pas neutre, e per tot lo monde, quau que siá son biais de lo far, de se pensar, de lo viure.

Denis Gilabert.

Fotò: David de Miquel Ange, a Florença