Per aqueste dimenc 4 de octobre, rendètz-vos èra donat a Las Àisias per visitar "l'abric Pataud" amb la Cathy. Me pensavi trobar la ribièra de Vezèra negada dins la bruma. Mas non, los fums èran demorats pels tèrmes : "Qu'es marca de pluèja !" aurián dit los vièlhs... E de fach, la pluèja arribèt per la vesprada e contunhèt de plòure lendeman. Qué ne pensatz ? Avián pas mestièr de Dòna Meteò ! Lo mond èran plan aluserpits per comprene lo parlar de la natura... aital coma las bèstias que sentisson venir l'auratge abans los òmes ! Mas rai d'aquò ! Dumpuèi la terrassa de l'abric Pataud, la ribièra èra subrebèla emb la davalada que comença de se pimpar d'aur e de fuòc per tal que nos siasquèsson pas de manca los braves jorns de l'estiu... Una ribièra convidosa ! Al luonh, sul camin de Campanha, los bauces grisàs traucats de cròs troglodics fasián coma una barradissa impossible a passar. Al-delà dels bauces, se devinhava un desconegut que se seriá pogut crentar, dins los temps primièrs de la vida umana...

Mas vaquí la patrona del luòc, la patrona del jorn, la Cathy que se sarra de nosautres per nos dire la benvenguda e far la presentacion de l'ostal ditz de "Pataud". "Pataud ? Qué quò's, Pataud ? Un chen ? La cabana d'un chen ? Non pas ! Pataud es lo nom de la familha que viviá dins aquel ostal. Èran de païsans amb de bèstias, de tessons ; fasián venir de fen, de noguièrs... "L'abric Pataud", quòs un "abric jos la ròca" ont vivián los primièrs òmes."

Tot en d'un còp, sortiguèt de la maison un òme cargat d'un capèl negre. "E bonjorn, brave mond, çò diguèt ! Me dison lo Francés de Pataud ! Sèm en 1884 e fau mos 52 ans !" Plan escarabilhat, aqueste Francés ! E se botèt a nos parlar de son paire que veniá de Cruesa e que fasiá ressegaire de long. Un provèrbi ditz : "Los ressegaires en infèrn van pas, l'an conegut sus tèrra dejà !" Rai d'aquel provèrbi ! El qu'èra vengut per se logar a la sason, trobèt son paradís a Las Àisias ; maridèt una dròlla d'aicí e tornèt pas partir ! "E iò, lo filh del Marcial lo ressegaire, sei païsan !" contunhèt lo Francés en nos fasent la visita de sa bòria : l'estable del tesson dins lo cròs natural del ròc, l'endrech ont gardava lo fen al sec, lo forn pel pan... Mas se vei que lo Francés es fòrça carcanhat per quicòm que lo tafuràva ! E d'un còp daissa espetar sa colèra : "E ben, ten, sèm en 1884 e quò fai mai de 20 ans que lo mond nos emmèrdan amb aquel camin de fer... An tot cambiat : alai, un pont ; enbàs, una carrièra qu'an crusada... Dins lo temps, la carrièra qu'èra aqueste camin que passa davant ma maison, davant ma granja jusca a Táiac !" Puèi, lo Francés desapareguèt coma èra vengut, emb son capèl de feutre negre ! ( de segre)

Paulette André